De geografie van Trump

1 juni 2016
Auteurs:
Martin de Jong
geograaf en journalist
Dit artikel is verschenen in: geografie juni 2016
Blog: Kaartlezen
Verenigde Staten
Opinie
geografie Trump
Uitslagen vier presidentsverkiezingen VS (2000-2012)

Een van de redenen waarom de Amerikaanse verkiezingen zo fascineren, ligt in de geografie. Het gevecht om de vijftig staten wordt gevoerd als een militaire veldslag. Naarmate de eindstreep in zicht komt, weten de kandidaten precies waar ze moeten zijn met hun campagneoptredens en tvspots. Waarschijnlijk dat daarom de verschillen in de polls tegen het einde vaak slinken en het toch nog eindigt in een spannende race. Obama had zijn verkiezingsoverwinningen te danken aan het feit dat hij staten wist te veroveren die voorheen Republikeins waren, zoals Florida, Virginia, New Mexico, Colorado en Nevada. Allemaal staten met een sterke groei van immigranten, die eerder geneigd zijn om op de Democraten te stemmen. Na de nederlaag in 2012 moesten de Republikeinen volgens politiek analisten aansluiting zoeken bij de veranderende demografie van de VS, dat een land van louter minderheden aan het worden is.

Even leek het daarop, toen de Cubaanse immigrantenzoon Marco Rubio en de goed Spaans sprekende Jeb Bush een gooi deden naar de Republikeinse kandidatuur. Maar die werden het niet, zoals we inmiddels weten. Het werd een kandidaat die zei dat Mexico opzettelijk moordenaars en verkrachters naar de VS zendt, dat hij alle elf miljoen Mexicaanse immigranten zonder geldige verblijfspapieren het land zou uitzetten, en die na de aanslagen in Parijs opriep tot een totale immigratiestop voor moslims naar de VS.

Is Donald Trump dus kansloos in november tegen Hillary Clinton? Nee, want ook sommige traditionele bolwerken van de Democraten zijn niet meer veilig. Het strijdtoneel verplaatst zich naar the Midwest. Als Trump een kans wil maken, moet hij zijn slag slaan in staten met een hoog aandeel blanke en working class kiezers die weinig vertrouwen hebben in vrijhandel en globalisering, nadat ze industriële banen verloren zagen gaan aan landen als China en Mexico. Volgens de Washington Post moet Trump vijf Midwest-staten veroveren om een kans te maken: Indiana (IN), Iowa (IA), Michigan (MI), Ohio (OH) en Wisconsin (WI). Het moeilijkst zullen Michigan en Wisconsin voor hem zijn, staten die sinds 2000 steeds naar de Democraten gingen.

De immigranten uit Spaanstalige landen die Trump tegen zich in het harnas joeg, wonen vooral in staten die voorlopig nog veilig Democratisch (Californië) of veilig Republikeins (Texas) lijken. Hier profiteert Trump dus van de geografie en van het Amerikaanse kiessysteem: groepen bij wie je impopulair bent, kunnen maar beter geconcentreerd wonen in enkele staten, dan heb je er electoraal het minst last van. De vraag is bovendien hoe erg de kiezers polarisatie vinden. Voor sommigen is het juist de aantrekkingskracht van Trump. Politiek analist Nate Silver – die in 2012 bekendheid verwierf door ruim tevoren de winnaar van alle vijftig staten juist te voorspellen – geeft toe dat hij de nominatie van Trump niet had zien aankomen. Wat hij vooral heeft onderschat, schrijft Silver op zijn blog FiveThirtyEight, is de aantrekkingskracht van de tribal vote. Veel kiezers stemmen niet langer in de eerste plaats vanwege belangen of ideologische standpunten, maar om duidelijk te maken waar ze bij willen horen en waar ze niet bij willen horen. De vraag is of Trump erin slaagt nog een keer te verrassen en genoeg blauwe staten, vooral dus in the Midwest, rood te kleuren.

Groepen bij wie je impopulair bent, kunnen maar beter geconcentreerd wonen in enkele staten, dan heb je er electoraal het minst last van