Nederland na Napoleon (1815)

Project Atlas der Neederlanden

Negen foliobanden vol 18e-eeuwse topografi sche kaarten van Nederland in allerlei formaten, soms ingenieus gevouwen, soms opgeplakt. Iedere raadpleging van een kwetsbaar blad is er eigenlijk één te veel. Dankzij de stap voor stap catalogisering, reiniging en restauratie, digitalisering, facsimilering en online presentatie is de atlas straks volop raadpleegbaar én bewaard voor het nageslacht.

In meerdere opzichten is het een buitenbeentje in de Atlas der Neederlanden, deze Kaart van een gedeelte van het Landgoed Biljoen genaamd Beekhuizen. In de praktijk zit hij helemaal niet in de atlas, maar is hij apart opgeborgen. De nummering in de atlas, met potlood op de rugzijden van de kaarten geschreven, vertoont echter bij nummer 40 een hiaat. Op een oudere inventarislijst van de atlas komt dit nummer wel voor en verwijst naar deze kaart van Beekhuizen. Hij moet voorheen los in de atlas gelegen hebben. Het is de jongste kaart uit de atlas en waarschijnlijk later toegevoegd toen de atlas al geassembleerd was.

De Amsterdamse haven had zich sinds de middeleeuwen van een ‘gemiddelde’ Zuiderzeehaven met het Damrak als havenbassin ontwikkeld tot een grote havenstad. In het begin van de 16e eeuw werd de haven naar het IJ toe uitgebreid. Met de verschillende stadsuitleggen breidde ook dat IJ-havenbekken zich uit met de Oude Waal aan de oostkant en later de Nieuwe Waal in het westen – de voorlopers van respectievelijk het Ooster- en het Westerdok.