Door de klimaatverandering gaan steeds grotere delen van de boreale wouden en venen van Canada, Alaska en Rusland in vlammen op. De vrijkomende koolstof versnelt de temperatuurstijging waardoor het brandgevaar verder toeneemt.
De wereldwijde waterschaarste wordt een van de grootste problemen van de 21e eeuw. Nieuwe begrippen kunnen de aard, oorzaken en oplossingen van de mondiale waterproblematiek inzichtelijker maken.
In een veranderende wereld zijn steeds nieuwe economieën in opkomst. Nog vormen de VS de belangrijkste economische macht, maar Japan is haar tweede plaats inmiddels kwijtgeraakt. Dit nummer van Geografie toont de ontwikkelingen in een aantal van de aanstormende economische machten: de BRIC’s.
China is de tweede grootste economie ter wereld, na de Verenigde Staten. Het heeft de afgelopen decennia een eigen pad gevolgd, geworteld in de geschiedenis en het specifieke normen- en waardenstelsel van politiek en samenleving. Met andere accenten in het ontwikkelingsmodel en -patroon probeert China sinds kort scheefgroei tegen te gaan en het economische succes te bestendigen. De nagestreefde harmonieuze samenleving laat echter nog even op zich wachten.
In de jaren '80 werd Brazilië geplaagd door economische crises en een hyperinflatie die in 1994 opliep tot 2000 procent. Maar vanaf 1995 wist het land, aanvankelijk volgens de strenge spelregels van het IMF maar ook dankzij sociale programma’s voor de arme bevolking, uit een diep dal te klimmen. Nu gaat het economisch zo goed dat Brazilië een positie met meer beslissingsmacht opeist in het bestuur van het IMF.
De export van ICT-diensten speelt een prominente rol in het economische succes van India. Maar ook de industrie en andere dienstverlening breiden snel uit dankzij de export én de toenemende binnenlandse vraag. De stedelijke bevolking van India is nu de kracht die de economische groei bestendigt via haar bestedingen. Bijna tweederde van de Indiase bevolking leeft echter nog op het platteland, velen in bittere armoede.
Een miljoenenstad midden in de jungle: hoe kan zoiets bestaan? De enclavepositie als vooruitgeschoven post in de Amazone en taxfreezone heeft Manaus economisch op de kaart gezet, zonder dat de omringende natuur daar zwaar onder leed. Als Manaus straks wordt aangesloten op het nationale wegennet, zal dat drastisch veranderen.
De EU doet haar best ‘strategische partnerschappen’ aan te gaan met de nieuw opkomende economische en geopolitieke machten in de wereld. Vooralsnog zonder veel succes.
Vroeger waren een groeiende bevolking en economie bijna overal in Nederland vanzelfsprekend. Nu is voor de meeste gebieden onduidelijk of er de komende decennia groei dan wel krimp zal plaatsvinden. Decentralisatie van het ruimtelijk beleid kan de onzekerheid versterken. Dat vraagt om nieuwe strategieën.
In China is in korte tijd een moderne detailhandel ontstaan waarin internationale ketens als Starbucks, Kentucky Fried Chicken en Cartier een prominente positie innemen – en snel gekopieerd worden door Chinese equivalenten. De diffusie van buitenlandse winkels verloopt van de kust naar het binnenland, en van Shanghai en Beijing naar steden van tweede, derde en lagere orde.