GeoWeek 2017: Samen op pad
In mei beleven we de 11e editie van de GeoWeek. Ruim 4700 leerlingen duiken in de wereld van de geografie, verspreid over het hele land. Via gastlessen, bedrijfsbezoeken en veldwerk komen de leerlingen meer te weten over de dagelijkse praktijk van het vak aardrijkskunde.
Tijdens de GeoWeek 2017 beleef ik als kersverse coordinator samen met tientallen leerlingen zes expedities.
6,5 meter onder NAP in de Zuidplaspolder
Mijn GeoWeek begint in de Zuidplaspolder. De tweedeklassers van de Gereformeerde Scholengemeenschap Randstad hebben er veel zin in. Onder leiding van het Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard ontdekken wij als snel van alles over het gebied. Zo is de polder het laagste punt van West-Europa (ruim 6,5 meter onder NAP) en blijkt het schoolgebouw van GSR maar enkele tientallen centimeters hoger te liggen. Met een ovenschaal worden de gevaren van een dijkoverstroming en -doorbraak geïllustreerd: lasagne als leermiddel. Maar hoe diep -6,5 meter NAP is, wordt pas echt duidelijk als we in de Zuidplaspolder pal naast het gemaal staan.
Bijna een dijkdoorbraak in Houten
Bij hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden ben ik samen met de 2e klas havo van het Metis Montessori Lyceum Amsterdam voor een dag de baas van het waterschap op het moment dat het water in de rivieren Neder-Rijn en Lek heel hoog staat. Aan ons de taak om dit in goede banen te leiden. We hebt een ‘dijkleger’ tot onze beschikking om dijken te inspecteren, maar waar zet je die mensen in en waarom? Met behulp van overstromingskaarten en hoogtekaarten bepalen we waar het dijkleger aan de slag moet en slepen we zandzakken aan en bouwen we een stevige dijk. Een iets te enthousiaste test van de stevigheid van de dijk resulteert bijna in een doorbraak, maar met snelle herstelwerkzaamheden weten we het land te redden!
Rappen over A'dam
Rapper, schrijver en columnist Massih Hutak is gast op de VIP-expeditie met het Driestar College Leiden. Reinder Storm (Bijzondere Collecties UvA) maakt met ons een tijdreis door Amsterdam. Aan de hand van een kaart uit omstreeks 1730 lopen we door de stad. Natuurlijk zijn er zaken veranderd, maar verrassend veel van wat we tegenkomen is terug te vinden op de historische kaart. De leerlingen zijn onder de indruk van de drukte, de toeristen en de massa’s fietsers. Geïnspireerd door de verhalen van Reinder, nieuwe indrukken van zijn stad en vragen van de leerlingen schrijft Massih tijdens de wandeling een rap, die hij na afloop opvoert.
Boren in de uiterwaarden van de Waal
Woensdag schijnt de zon volop en ontdekt groep 8 van de School op de Berg uit Amersfoort het planten- en dierenleven in de uiterwaarden bij Beneden-Leeuwen. Tijdens de wandeling vertellen de begeleiders van K3Delta en ARK Natuurontwikkeling over een eetbare plant die zuur smaakt. Dat wil iedereen natuurlijk proeven. Ook blijkt er munt te groeien. De leerlingen plukken de uiterwaarden bijna leeg om ’s middags thuis verse muntthee te zetten. Niet veel later is het tijd voor boringen. Eerst boren we door de zandlaag. Er lijkt geen einde aan te komen. Pas na lange tijd bereiken we ook de kleilaag en zie je een duidelijk verschil. De expeditie eindigt op het strandje langs de Waal. Hier bootsen we met stenen de loop van een rivier na, van de bergen tot aan zee. En natuurlijk mag iedereen nog een duik nemen in de Waal.
Op de kaart in het GeoFort
Het GeoFort verzorgt samen met het Rode Kruis een expeditie over Missing Maps, waarbij je mensen die in risicovolle gebieden wonen, waarvan geen actuele kaarten voorhanden zijn, zoals Nepal en Bangladesh, ‘op de kaart zet’. Vandaag gaat het om inwoners van Malawi. Na een korte uitleg gaan de leerlingen van het Graaf Engelbrecht-college uit Breda ruim een uur lang fanatiek aan de slag. In totaal brengen ze 1872 gebouwen en 28 kilometer aan wegen in kaart. Daarmee is het leefgebied ingetekend van ruim 9000 mensen die hiervoor onvindbaar waren. Zie ook Onderwijs en lesmateriaal op pag. 40.
GIS in Den Haag
De laatste expeditie die ik meemaak, voert naar Den Haag. Krista Slotboom van het Segbroek College neemt haar klas mee naar het stadsdeelkantoor Eskamp. Eerst brengen we het naastgelegen park in kaart. Hierbij moeten we rekening houden met de schaal en er wordt dus druk gemeten, geteld en gerekend. De rest van de dag staat in het teken van GIS. Hoe ziet een goede kaart eruit en hoe zorg je dat je alles duidelijk in beeld komt met kleuren en tekens? Buiten zijn we aan de slag met coordinaten, landmeten en een tachymeter, waarmee je afstanden en hoeken kunt bepalen.
INFORMATIE
Kijk op www.facebook.com/knaggeoweek/ en www.geoweek.nl voor meer indrukken van de expedities. Ook vertellen de opdrachtgevers waarom zij betrokken zijn bij de GeoWeek.