Noord-Limburg is de bescheidenheid voorbij. Tegen de krimpscenario’s in zet de regio rond Venlo in op groei. De Floriade van 2012 is een opmaat naar meer, is de gedachte. De wereldtentoonstelling moet dit deel van Limburg definitief op de kaart zetten. Wat nog ontbreekt, is een verhaal met een slogan. Noord-Limburgers op zoek naar de eigen identiteit.

Voedsel is terug op de stedelijke agenda’s. Londen, Boston en Amsterdam hebben het ommeland weer ontdekt. Niet alleen als recreatiegebied of mogelijke bouwlocatie, maar ook - opnieuw - als primaire voedselbron. Betrokkenheid van de burgers en duurzaamheid staan daarbij voorop.

In de buurt van de Oberalppas, bij de Tomasee op 2345 meter hoogte, hangt een bronzen bordje met daarop ‘Rheinquelle, 1320 km bis zur Mündung’. Veel wandelaars ondernemen de tocht naar dit idyllische meertje, maar lopen ze wel goed? Als we uitgaan van wat je op school bij aardrijkskunde leert, ligt de bron nog zuidelijker.

Oldambt verdrinkt in marktdenken

De fusiegemeenten rondom de leeg blijvende Blauwestad zetten in op alwéér een nieuw imago om de stagnatie in de regio te doorbreken. Oldambt wil met slogans over water, wijdsheid en pionieren tot de verbeelding spreken. Maar een Oldambt ontdaan van verbeelding, dat van oudsher optimistisch en creatief omgaat met de beschikbare middelen, door en voor de bewoners lijkt een passender format.

De loop van rivieren in het lage Nederland werd niet alleen bijgestuurd door klimaatveranderingen met koude en warme perioden, zeespiegelstijgingen en overstromingen, maar ook door tektonische bewegingen – hoe bescheiden ook.

Landschapsontwikkeling stuurt rivierverruiming

Vanwege de klimaatverandering moet de Rijn straks 18.000 m3 water kunnen afvoeren – een vijfde meer dan nu. Rijkswaterstaat wil de rivieren meer ruimte geven door kribben te verlagen, dijken terug te leggen en nevengeulen te graven. De vijftien gemeenten langs de Waal, die tweederde van het Rijnwater afvoert, willen echter niet dat de rivierverruimingsprojecten de ontwikkeling van het (buitendijkse) gebied dicteren. Zij begonnen in 2006 met het project WaalWeelde, een mooi voorbeeld van integrale gebiedsontwikkeling van onderop.

De strijd om behoud van een idyllisch tuindorp

Terwijl de landelijke media hun aandacht richtten op de ontwikkeling van de Blauwestad voerden bewoners van het Groningse Blauwe Dorp een achterhoedegevecht voor behoud van hun wijk. Begin november 2009 keerden de rollen om. In de week dat het laatste bouwbedrijf zich terugtrok uit de Blauwestad, ontving de bewonerscommissie van het Blauwe Dorp de complimenten van minister Cramer van Ruimte en Milieu over hun inzet voor behoud van hun tuindorp. Het wijkvernieuwingsproces is nu in volle gang.

In de loop van duizenden jaren veranderen rivieren hun koers onder invloed van zeespiegelstijgingen, bodembeweging en klimaatverandering. Maar in de Rijn-Maasdelta werden dergelijke ‘avulsies’ de laatste 8500 jaar ook door het riviersysteem zelf ingegeven.