Afscheid Fer Hooghuis

Op vrijdag 20 september heeft vakdidacticus Fer Hooghuis afscheid genomen van de Radboud Docenten Academie. Middels een mini-symposium vroeg Fer aandacht voor de kloof tussen recente ontwikkelingen in de wetenschap en de inhoud van het onderwijs. Fer stelde zich openlijk de vraag op welke wijze we ervoor kunnen zorgen dat nieuwe kennis en inzichten zich sneller vertalen naar de inhoud van het voortgezet onderwijs. Hieronder een beknopte omschrijving van de middag.

De middag begint met Fer als spreker waarin hij betoogt dat aardrijkskundeonderwijs voor een belangrijk deel bijdraagt aan burgerschapsvorming. De casuïstiek is voor Fer de uitgesproken manier om te leren denken over complexe integratieve (ruimtelijke) vraagstukken in een vakgebied dat zo een brede inhoud dekt. Hij signaleert dat bepaalde inhouden nog sterk gestoeld zijn op oude gedachten en theorieën. Als voorbeeld wordt er de push- en pulltheorie aangehaald, welke een verre van volledig beeld geeft van de migratieproblematiek. Fer nuanceert dat er in de vereenvoudiging van de inhoud voor de doelgroep keuzes gemaakt kunnen worden, maar tegelijkertijd betoogd hij dat er ondertussen ook andere manier zijn om dit vraagstuk te benaderen.

Centraal staat echter de vraag: hoe krijg je nieuwe inzichten het onderwijs in? Het is volgens hem niet makkelijk dit voor elkaar te krijgen. Hierbij benadrukt hij de complexiteit waarin dergelijke veranderingen plaatsvinden. Fer komt tot een viertal zaken die een belangrijke rol spelen: (1) de kennis en overtuigingen van docenten, (2) de inhouden van lerarenopleidingen, (3) de inhoud van lesmateriaal en (4) het curriculum met de bijbehorende examens.

Aansluitend wordt er een beschouwing genomen op het thema door prof. Arnoud Lagendijk, hoogleraar sociale geografie. Hij benadert het probleem vanuit een persoonlijke situatie waarin hij onder andere herkent dat aardrijkskunde als vak in het voortgezet onderwijs onder druk staat. Zowel als onderdeel van de vakkenpakketten, maar ook vanuit het perspectief van de leerling: welke inhoud komt op welke wijze aan bod? En wat is nou eigenlijk relevant om te leren om een onderbouwd standpunt in te nemen in complexe vraagstukken? Prof. Lagendijk signaleert dat het leren voor de inhoud van het examen niet altijd overeenkomt met het aanleren van het denken over deze complexe vraagstukken.

In de aansluitende discussie wordt er door het publiek vanuit diverse perspectieven inzichten aangedragen om te komen tot een snellere vertaling van onderzoek naar onderwijs. Fer sluit af met het voorstel om vakdidactische netwerken nieuw leven in te blazen, om zo het gat tussen de universiteit en het werkveld te verkleinen. Zijn opvolger, Joost Penninx, geeft aan hier graag aan bij te dragen.

Een mooie middag met goede gesprekken over aardrijkskunde en onderwijs zijn de afsluiting van de 41 jaar die Fer zich heeft ingezet voor het aardrijkskundeonderwijs. Met een warm hart wordt hem een welverdiend pensioen toegewenst!