De stad zonder fossiele brandstoffen
Fossiele brandstoffen hebben de wereld zoals we die nu kennen enorm beïnvloed. Ze hebben bepaald hoe we onszelf verplaatsen in onze auto’s, hoe we ons voedsel produceren en consumeren, op welke manier we onze economie draaiende houden, elektriciteit opwekken en onze steden ruimtelijk vormgeven. Maar of we het nu willen of niet, we zijn op weg naar een post-fossiele toekomst — een tijdperk dat steden en de dagelijkse realiteit drastisch zal (her)vormen. Zo sterk dat het moeilijk voor te stellen is hoe deze nieuwe stad eruit ziet, voelt, smaakt en ruikt.
In de twintigste eeuw heeft de auto, meer dan welke technologie ook, onze leefomgeving bepaald. Planners en architecten als Cornelis van Eesteren, Robert Moses en Le Corbusier ontwierpen steden die geschikt waren voor autoverkeer, volledig gericht op efficiëntie. Vandaag de dag worden hun plannen grotendeels beschouwd als achterhaalde utopieën, maar tegelijkertijd bepalen ze nog steeds in grote mate hoe we nadenken over stedelijke ontwikkeling.
Wat gebeurt er als we (aspecten van) de nieuwe stad in het post-fossiele tijdperk ontwerpen? Is deze stad een utopie, of juist een dystopie? Welke kansen biedt de post-fossiele stad? En welke obstakels komen we tegen op de weg ernaartoe? ‘Om de post-fossiele toekomst te kunnen realiseren zullen we hem eerst moeten kunnen verbeelden’ zegt Maarten Hajer, directeur van Urban Futures Studio en initiatiefnemer van de Post-Fossil City Contest. In januari deed Hajer daarom een oproep aan ontwerpers, kunstenaars, architecten en andere creatievelingen: op zoek naar innovatieve ideeën voor het leven in een stad zonder fossiele brandstoffen.
Uit 250 inzendingen uit binnen- en buitenland koos de jury tien finalisten. De geselecteerde voorstellen variëren van een koe als lopende melkautomaat tot een gitzwart toekomstscenario van Utrecht waarin de straten blank staan.
De tien finalisten
- Cow on Tour
Anastasia Eggers en Ottonie von Roeder bedachten een concept waarbij particulieren met een app een koe in de buurt kunnen lokaliseren en zelf melk aftappen. - Sensorial Time Travel
Benzine. Hoe rook dat ook alweer? Kunstenares Jamillah Sungkar maakt voorstelbaar hoe het is om in een stad te leven zonder ‘fossiele’ geuren. - City of Sounds and Silence
Theatercollectief Sun City maakte een hoorspel van de groene stad. Maakt elektrisch vervoer de stad weer stil, zodat vogelgezang domineert? - Symbolic City
Hoe maak je een vieze stad schoon? Door je het stedelijk gebied voor te stellen als overzichtelijke puzzelstukjes, vinden Walter Breukers en Jaap Godrie. - People of Petrotopia
Een ware dystopie. In deze post-fossiele stad zijn wel zonnepanelen en windmolens, maar het kwaad is al geschied: de straten van Utrecht staan blank. - 90 Letters from 2050
Onur Can Tepe en Esther Estevez bouwen een interactieve wand die persoonlijke brieven uit 2050 uitspuugt. Wie ze leest durft groot te denken over de toekomst. - Post-Fossil African City
De Zuid-Afrikaanse stedenbouwkundige Blake Robinson richt zich op de duurzame kansen in Afrikaanse steden. Samen met grafisch ontwerper Karl Schulschenk brengt hij zijn ideeën over de Afrikaanse toekomst tot leven. - Solar Energy in Public Space
Volgens Tom van Heeswijk van Wageningen University en ontwerper Sabrina Lindemann wordt zonne-energie in de stad van 2050 op alle publieke plekken geproduceerd. - Platform Cities & City Platforms
Taxi’s bestellen met Uber, of een kamer huren met Airbnb: in 2050 lacht men erom. Steden zitten dan bomvol slimme diensten, denkt filmmaker Michiel Erler. - Het Devies 2039
Deze inzending brengt een schoon Amsterdam tot leven met een toekomstkrant getiteld Het Devies 2039, gemaakt door een team van architecten, ontwerpers en stedenbouwkundigen.
Deze tien projecten doorlopen de komende maanden een curatieproces onder leiding van Michiel van Iersel, René Boer, Peter Pelzer en Wytske Versteeg. De finalisten ontvangen ieder 1.000 euro om hun idee uit te werken tot een object voor de Post-Fossil City-tentoonstelling, die in juni in het Stadskantoor van Utrecht te zien is. Dan wordt ook de winnaar bekendgemaakt, die 10.000 euro ontvangt.
