Groene hart

1 oktober 2017
Auteurs:
Frank van Dam
Senior wetenschappelijk onderzoeker Landelijk gebied bij PBL
Dit artikel is verschenen in: geografie oktober 2017
Blog: Fietslandschappen
Nederland
Opinie
FOTO: FRANK VAN DAM

Ik woon in Den Haag en moest in Culemborg zijn. Dus wat doet een mens dan? Die gaat op de fiets. Dwars door het Groene Hart. Althans, dat was de bedoeling, want ik wilde Hollandse wolkenluchten zien. Eindeloze weilanden met koeien erin. Sloten, riviertjes, watervogels, weidevogels. 

Maar voordat het zover kwam, was ik al voorbij Gouda. De route die ik had gekozen, leidde me eerst door een ontluisterend landschap. Door de stad, stadsranden en recreatieparken, langs nieuwbouwwijken, kassencomplexen, de A12 en groeikern Zoetermeer. Slechts af en toe ving ik een glimp op van wat ooit het Groene Hart was. Een doorkijkje, een weiland, een watertje. En nog was de gifbeker niet leeg. Om Frank Zappa te parafraseren: er is geen hel, er is alleen ten westen van Gouda. Hier is de afschuwelijke werkelijkheid met geen toetsenbord te beschrijven. Hoe heeft het kunnen gebeuren? Wie hebben hier hun goedkeuring aan gegeven? De teloorgang. 

Pas nadat ik Gouda had verlaten en in Haastrecht rechtsaf sloeg, trad de rust in. Het Groene Hart opende zich en ik laafde me aan datgene waarvoor ik was gekomen. Daar waren de Hollandse wolkenluchten, de weidse uitzichten, de weilanden, de koeien, de vogels, de slootjes, de groene horizon en een kronkelende Vlist. Ik had windje mee en snelde met 35-40 per uur door het arcadische landschap. Ik tikte Schoonhoven aan en fietste via Cabauw, Lopik en Lopikerkapel naar de Lekdijk. Ik stak bij Nieuwegein de Lek over en fietste aan de overzijde verder over de slingerende dijk. Ik ging hard, dus het genot was slechts van korte duur. Daar dienden de contouren van de nieuwbouwwijken van Culemborg zich al aan. Daar moest ik zijn. 

Het Groene Hart wordt steeds kleiner. Het unieke veenweidelandschap en aangrenzende rivierenlandschap worden aan alle kanten aanen opgevreten. Dat stemt deze jongen droevig. Heel droevig.

Er is geen hel, er is alleen ten westen van Gouda