ICHC in Brazilië

Sinds 1964 wordt elke twee jaar het ICHC georganiseerd: International Conference on the History of Cartography. In juli 2017 vond de 27ste editie plaats, in Belo Horizonte, Brazilië. Deelnemers waren ca. 150 onderzoekers, studenten, docenten, bibliothecarissen, uitgevers en andere betrokkenen en geïnteresseerden vanuit de hele wereld. Het volledige programma omvatte een groot aantal lezingen, poster-presentaties, tentoonstellingen, ontvangsten en pre- en post-conference activiteiten.

Op zichzelf was de locatie al een primeur. Voor het eerst vond ICHC plaats op het zuidelijk halfrond, en ook voor het eerst in Zuid-Amerika. Belo Horizonte (spreek uit ‘Bello Horizoñtsj’) is een reusachtige stad: inclusief voorsteden wonen er meer dan 5 miljoen mensen. Toch is de stad maar bij weinigen bekend. Toeristen die Brazilië bezoeken gaan meestal naar andere plaatsen en de meeste mensen in BH, zoals de stad natuurlijk wordt afgekort, spreken dan ook geen andere taal dan Portugees. Door de organisatoren waren fondsen verkregen om juist veel jonge onderzoekers uit Zuid-Amerika naar het congres te halen, wat goed was voor de couleur locale. De bijdragen van de Zuid-Amerikanen maakten ook duidelijk dat inhoudelijke of wetenschappelijke vraagstukken mede bepaald worden door plaats waar je werkt en de daar heersende omstandigheden.

Belo Horizonte is trouwens ook zelf historisch-cartografisch interessant. De stad is in 1897 min of meer nieuw aangelegd, zoals wel meer steden in Zuid-Amerika. Het stratenplan van het centrum van BH is dus ontstaan op de tekentafel en dat is goed te zien. Daarbuiten is de stad overigens onstuitbaar verder gegroeid, en dat dan niet volgens een vooraf ontwikkeld en strak ingetekend ontwerp – integendeel. Het is overigens moeilijk om daar een kaart van te laten zien, want een eenvoudige stadsplattegrond is bij de boekwinkel of kiosk in Belo Horizonte niet verkrijgbaar.

De lezingen die werden gehouden pasten onveranderlijk binnen de historisch-cartografische context, maar varieerden flink in benadering en thematiek. Dat maakt deze conferenties ook zo veelzijdig en belangrijk voor vakgenoten. Wie wilde weten hoe het nu precies zit met het geheimzinnige Lake Kansas kwam evenzeer aan zijn trekken, als wie geïnteresseerd is in de nieuwe mogelijkheden om onderzoekers en studenten beter van dienst te zijn met bibliothecaire voorzieningen. Dat er de afgelopen tientallen jaren ongelooflijke veranderingen hebben plaatsgevonden, bewijzen de presentaties waarbij GIS-technieken worden behandeld. Net zo goed als de terugblik van de beheerder van de kaartencollectie van de British Library op een loopbaan van veertig jaar.

Op ICHC worden contacten gelegd, zaken gedaan en afspraken gemaakt. En ja: er wordt natuurlijk ook gegeten, gedronken en gelachen. In 2019 vindt de conferentie plaats in Amsterdam, met de Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek als gastheer. Daarvoor werd uiteraard de nodige reclame gemaakt, samen met collega’s van de Stichting Explokart en uitgeverij Brill. Uitdaging is alle deelnemers in 2019 te leren de naam van onze hoofdstad op z’n Nederlands uit te spreken. Als Engelstaligen dat proberen zeggen ze: Omsterdom. Ze hebben nog twee jaar om te oefenen.

Deze blog is ook te lezen op www.blogs-uva-erfgoed.nl/ichc-in-brazilie.