Verbindende infrastructurele projecten

In een alsmaar doorontwikkelende wereld zijn grote infrastructurele projecten aan de orde van de dag. Meestal zijn ze bedoeld om een bottleneck in het verkeer verhelpen, of bestaande infrastructuur op te knappen dan wel te vervangen. Dat zo’n project een positief effect heeft op de directe omgeving is mooi meegenomen, maar vaak geen doel op zich. Toch kunnen zulke infrastructurele projecten bij uitstek een boost geven aan de omgeving.

Neem Groningen Spoorzone. Dit heeft als doel het hoofdstation van Groningen toe te rusten voor de verwachte groei in reizigersaantallen in de toekomst, en de huidige, soms verouderde, onderdelen van het station op te knappen. Door een veranderde indeling van de perrons komt er tevens meer ruimte voor de regionale treinen én een mogelijke aansluiting op de nog te bouwen Lelylijn.

Op het eerste gezicht behelst dit plan niets meer dan een stevige stationsrenovatie. Maar er is ook oog voor een betere verbinding met de wijk ten zuiden van het station, de Rivierenbuurt, en het gebied ten noorden van het station, de Groninger binnenstad. Beide zijn nu slechts verbonden via twee doorgaande wegen aan de uiterste zijkanten van het station, en een oude loopbrug. In de plannen is daarom voorzien in een brede loop- en fietstunnel onder het station, met goede aansluitingen aan de noord- en zuidkant. Verder zal aan de zuidkant op een vrijgekomen stuk grond woningbouw plaatsvinden. Zo zal het nieuwe station zorgen voor een sterk verbeterde verbinding tussen zijn noord- en zuidkant, terwijl dat niet de initiële insteek van de renovatie was.

Een ander voorbeeld is de transitie van de Embarcadero Freeway in San Francisco. Deze snelweg, onderdeel van de California State Route 480, liep dwars door San Francisco. In de dertig jaar dat de snelweg in gebruik was, vormde deze een groot obstakel tussen de waterkant met zijn markante Ferry Building en downtown San Francisco. Dit, in combinatie met het verminderde aantal veerdiensten, leidde ertoe dat het gebied in verval raakte.

Enkele jaren na de opening in 1959 gingen er al stemmen op om de snelweg weer af te breken en die kritiek bleef klinken. Maar uiteindelijk was het Moeder Natuur die een beslissende rol speelde. De Loma Prieta-aardbeving die in 1989 voor de kust van centraal Californië plaatsvond, bracht zo veel schade toe aan de Embarcadero Freeway, dat deze tijdelijk werd afgesloten. Totdat na maanden van discussies uiteindelijk de beslissing viel de hele snelweg af te breken.

Na de sloop kon de grote herontwikkeling van het gebied beginnen. Er kwam een boulevard met light rails en diverse pleinen en parken werden in ere hersteld of nieuw aangelegd. Het iconische Ferry Building werd gerenoveerd en omgevormd tot een markthal, de directe omgeving kreeg een opknapbeurt en er kwamen woningen bij. Zo leidde de sloop van de Embarcadero Freeway ertoe dat het hele gebied weer opbloeide en attractief is geworden.

Dit zijn slechts twee voorbeelden, maar wereldwijd zijn er ontelbare infrastructurele projecten geweest en nog gaande die positief hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van de directe omgeving, terwijl dit niet per se de eerste insteek was. Problemen in de omgeving herkennen is één ding, de kansen grijpen die dit soort projecten bieden, is nog mooier.

Dit artikel is eerder gepubliceerd in Girugten.