Lokale migratiegeschiedenissen
Dit lesmateriaal helpt middelbare schoolleerlingen tussen de 13 en 16 jaar oud te begrijpen hoe migratie onze hedendaagse steden beïnvloedt. Het is gebaseerd op onderzoek uitgevoerd in Amsterdam, Leipzig, Newcastle upon Tyne en Brussel met jongeren met een vluchtelingenachtergrond. Rik Huizinga en Mieke Kox deden het onderliggende veldwerk in Amsterdam.
De oefeningen laten leerlingen nadenken over alledaagse ervaringen van nieuwkomers in de stad; wanneer voelt iemand zich ergens thuis, wanneer voelt iemand dat hij/zij wordt buitengesloten en welke rol speelt de migratiegeschiedenis hierin van de stad waarin je zelf woont? Leerlingen werken met secondaire bronnen en bestaand beeldmateriaal, maar de oefeningen vragen ook om het inbrengen van eigen observaties, foto’s en kaarten die bijvoorbeeld gebruikt kunnen worden voor een expositie in de klas/school. Het lesmateriaal bestaat uit vier eenheden met individuele modules. Elke eenheid begint met een kort overzicht van de opdracht en instructies voor de docent. Daarnaast zijn er werkbladen voor de leerlingen. Achter elke opgave staan geschatte tijden die leerlingen aan de oefeningen kwijt zijn.
Leerlingen maken bovendien via dit lesmateriaal kennis met de photovoice- en mental mapping methode. Ook wordt er op basis van een media oefening verkend hoe onze beeldvorming rondom migratie tot stand komt en welke rol alternatieve verhalen rondom migratie hierin spelen. Tot slot helpt dit lesmateriaal bij het gesprek over welke bijdrages van migranten aan de stad zichtbaar zijn en welke verhalen/bijdragen onzichtbaar blijven. Het is aan de docent hoeveel tijd er aan de module besteed kan worden, maar een expositie in de klas/school op basis van het gecoproduceerde materiaal kan een mooie bijvangst zijn.
Het lesmateriaal is ontwikkeld door Johanna Bastian, Lea Haack, Kathrin Hörschelmann en Elisabeth Kirndörfer uit Duitsland (Universiteit van Bonn), Pascale Felten uit België (Universiteit van Luik) en Ilse van Liempt uit Nederland (Universiteit Utrecht). Helaas is het materiaal vanwege het internationale karakter van het onderzoek in het Engels maar dat kan wellicht ook een mooie gelegenheid zijn om te onderzoeken wat het betekent als je als nieuwkomer de taal nog niet volledig spreekt en je je toch moet zien te redden in een nieuwe omgeving.
Door: Ilse van Liempt, Rik Huizinga & Mieke Kox