De voorstellen van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten om het ‘Huis van Thorbecke’ – de bestuurlijke indeling van Neder land in rijk, provincies en gemeenten – grondig te verbouwen, heeft de discussie over de bestuurlijke indelingen weer eens nieuw leven ingeblazen. Het draait daarbij om bestuurskracht, doel matigheid en democratische legitimering. Het idee de provincies en gemeenten te vervangen door dertig regio’s ontmoet zowel bijval als weerstand.

Grote delen van het Nederlandse platteland krijgen binnenkort te maken met demografische krimp. Is dat platteland niet aantrekkelijk voor nieuwe bewoners, eventueel in deeltijd? Lokale beleidsmakers en bestuurders met roze brillen op denken van wel. Tegen beter weten in, als je een geografische bril opzet.

Nederlandse gemeenten gebruiken vaak een slogan om zichzelf ‘op de kaart te zetten’. Zulke slagzinnen moeten aandacht vestigen op hun bijzondere en unieke kwaliteiten. Maar wanneer is bijzonder nog uniek? Hoog tijd voor een inventarisatie van de slogans van Nederlandse gemeenten.

Midden-Brabant ligt ingeklemd tussen economisch krachtige buurregio’s en probeert die tussenpositie nu te benutten om zich te profileren als de Ideale Connectie.

Hoewel massamedia en mobiliteit ertoe hebben geleid dat Duitse regio’s in taalkundig opzicht naar elkaar toe groeiden, zijn oude dialecten nog steeds van invloed op migratiepatronen in Duitsland.

De boeken die in Geografie november/december 2010 zijn gerecenseerd:

• Het bedwongen bos. Nederlanders en hun natuur.
• Verborgen wildernis. Ruige natuur & kaarten in Nederland. 
• 1810-2010: 200 Jahre Geographie in Berlin. 
• Science as a Contact Sport. Inside the Battle to Save Earth’s Climate.
• Geschiedenis en Cartobibliografie van de provincie Zeeland tot 1860.  
• Global Shift. Mapping the Changing Contours of the World Economy.
• Handleiding. Landschap in Zicht! Samen met bewoners hun landschap waarnemen, beschrijven en waarderen.
• Balans van de Leefomgeving 2010.

GIS kent legio toepassingen. Het voortgezet onderwijs werkt al met EduGIS online, en ESRI Nederland heeft samen met de EduGIS-partners een desktopversie ontwikkeld: EduGIS Lokaal. Daarmee kunnen docenten en leerlingen de leerstof zelf presenteren, bewerken en analyseren.

Het aardrijkskundeonderwijs kent veel dimensies. Deze Geografie-special gaat in op een aantal interessante ontwikkelingen. Met onderzoeksrapportages, interviews en beschouwingen over AK in het basisonderwijs, vmbo, havo/vwo en de pabo, AK in het buitenland, de vaksectie, schoolboeken, ICT en veldwerk.

Sinds drie jaar kiezen minder leerlingen aardrijkskunde in de bovenbouw havo en vwo. Zo niet op de Katholieke Scholengemeenschap Etten-Leur. In een gesprek met Theo Hoebink en zijn aardrijkskundecollega’s proberen we te achterhalen waarom op deze school wel lukt wat elders zo moeilijk gaat.

Achter ons zien we in de diepte Skoganvarre aan het blinkende meer liggen. Vóór ons verschijnt over de kam een rendier met haar kalf. Twee tellen later ont vouwt zich een nieuw panorama: de oneffen top van de Vuorje steekt boven de horizon uit. ‘Een berg zoals kinderen in Nederland een berg tekenen, denkt Alfred.’Achter ons zien we in de diepte Skoganvarre aan het blinkende meer liggen. Vóór ons verschijnt over de kam een rendier met haar kalf. Twee tellen later ont vouwt zich een nieuw panorama: de oneffen top van de Vuorje steekt boven de horizon uit. ‘Een berg zoals kinderen in Nederland een berg tekenen, denkt Alfred.’