Ruimte voor Defensie
Nederland kampt met een structureel gebrek aan ruimte. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek is iets meer dan de helft van het land in gebruik als landbouwgrond. Vermindering hiervan leidt tot sterke protesten vanuit de agrarische sector. Tegelijkertijd willen anderen meer ruimte voor woningen, duurzame energieopwekking en verbetering van de infrastructuur of de natuur. En nu is daar de Nota Ruimte voor Defensie (NPRD) waarin het ministerie pleit voor meer gebieden voor de eigen activiteiten.
Na de koude oorlog dachten we collectief dat het wel wat minder kon. Kazernes maakten plaats voor woningen of onderwijsinstellingen, oefengebieden werden teruggegeven aan de natuur en militaire vliegvelden gingen dicht. Maar nu zijn daar de hernieuwde Russische dreiging en de afgenomen bereidwilligheid van de Verenigde Staten om het leeuwendeel van de verdediging van het NAVO-grondgebied op zich te nemen. Europa zal meer moeten doen om de eigen veiligheid te garanderen. Dus is Defensie in Nederland op zoek naar ruimte om te oefenen, militairen te huisvesten en materiaal te vervoeren en op te slaan.
De krijgsmacht is al een van de grote ruimtebeheerders van Nederland en beschikt momenteel over een totale oppervlakte van ongeveer 35.000 hectare (ruim anderhalf keer de gemeente Rotterdam). Daarop staan circa 11.000 gebouwen met een bruto vloeroppervlak (bvo) van meer dan 6 miljoen m2 . De huisvesting van manschappen en opslag van materiaal vragen veel ruimte, maar dat valt in het niet bij het areaal dat nodig is om te kunnen schieten met pantservoertuigen en kanonnen en te oefenen met gevechtssituaties, bijvoorbeeld door laag vliegen met helikopters.
In de defensienota van december maakt het kabinet een afweging tussen de ruimtevraag van de krijgsmacht en die van andere nationale ruimtelijke belangen. In de tweede helft van dit jaar worden de voorkeurslocaties besproken en valt een besluit over welke opgaven op welke locatie de ruimte krijgen. Dit is vervolgens input voor de interdepartementale Nota Ruimte. De defensienota bevat een kaart met mogelijke locaties voor dertien activiteiten. Die worden in alle provincies gezocht, maar de dichtbebouwde Randstad blijft grotendeels buiten schot. Zo beslaan de voorziene laagvlieggebieden (groene arcering) flinke oppervlakten. Dat is voor de agrarische sector wellicht een meevaller. Laagvliegende straaljagers of helikopters boven een akker stuiten op veel minder weerstand dan boven een woonwijk.
Voor meer informatie over de locaties voor de dertien activiteiten, waaronder laagvlieggebieden, corridors voor cargodrones, munitieopslag en oefeningen met explosieven, zie onderstaande pdf.