Een strand te mooi om te bezoeken

Op 1 oktober 2018 besloot de Thaise regering het bekende strand Maya Bay op de Thaise archipel Koh Phi Phi voor onbepaalde tijd te sluiten. Massatoerisme veroorzaakte er flinke schade. Is deze radicale maatregel de juiste manier om de negatieve gevolgen van massatoerisme aan te pakken?

De afgelopen maanden besteedden de media veel aandacht aan de negatieve gevolgen van massatoerisme. Een goed voorbeeld van een plek waar massatoerisme ernstige negatieve gevolgen heeft gehad voor het milieu is Maya Bay, op het eiland Koh Phi Phi in Thailand. Maya Bay verwierf bekendheid dankzij de film The Beach met Leonardo DiCaprio en werd één van de meest toeristische standen van Thailand, misschien wel van Azië.

De  kleine archipel Koh Phi Phi bestaat uit twee kleine eilandjes in de tropische Andamanse Zee, 30 kilometer ten westen van de stad Krabi op het Thaise vasteland. De twee grootste eilanden zijn Koh Phi Phi Don (het enige bewoonde eiland, met alle toeristische voorzieningen) en Koh Phi Phi Leh (onbewoond). Op dit eilandje ligt Maya Bay. Het tropische klimaat, de prachtige omgeving, kraakhelder water, hagelwitte stranden en een reputatie als een feestoord trokken jaarlijks ongeveer 2 miljoen mensen naar Maya Bay. Veel van hen zijn jonge backpackers, waarvan ik er in december 2017 ook één was. Hoewel ik als backpacker behoorlijk teleurgesteld was over Koh Phi Phi (te veel drukte en lawaai), intrigeerde deze plek mij als geograaf: hoe kan een dergelijk klein eiland zoveel toeristen accommoderen?

Schade door toeristen

In elke reisgids over Thailand en op veel Instagramfoto’s prijkt een foto van Maya Bay. Het wordt steevast voorgesteld als een ongerept en verlaten strand op een onbewoond eiland in het paradijs. Wat de beelden die iedereen op Instagram deelt echter niet laten zien, zijn de tientallen andere mensen die óók de schoonheid van het eiland en het strand met eigen ogen willen zien en de vele luidruchtige motorboten inclusief de schade die ze toebrengen aan de koraalriffen.

Deze riffen behoorden tot enkele jaren terug tot de mooiste ter wereld. Inmiddels zijn ze ernstig beschadigd, dit is vooral de reden waarom de Thaise regering heeft aangekondigd om Maya Bay voor onbepaalde tijd te sluiten. Wetenschappers stellen dat de riffen en de vegetatie van het eiland tijd nodig hebben om te herstellen van de schade die de vijfduizend toeristen op dagelijkse basis veroorzaakten.

Afhankelijk van toeristen

Je zou denken dat het een goed idee is om Maya Bay, als voornaamste trekpleister voor deze toeristenstroom, voor onbepaalde tijd te sluiten om de aangebrachte schade volledig te kunnen herstellen. Er kleeft echter een groot nadeel aan deze maatregel. Een groot deel van de bevolking is tegenwoordig volledig afhankelijk is van het toerisme. Werkloosheid, faillissementen van bedrijven en een algemene economische neergang lijken daarom te lonken voor Koh Phi Phi wanneer één van de grootste trekpleisters niet meer bezocht mag worden. In het slechtste geval zou het kunnen dat de lokale bevolking opnieuw gaat vissen in de beschermde koraalriffen, met alle gevolgen van dien: vernietiging van het rif, vervuiling en verlies van biodiversiteit.

Bovendien is er een aanzienlijk risico dat toeristen ervoor kiezen Koh Phi Phi links te laten liggen en in plaats daarvan een ander paradijselijk eiland gaan koloniseren. Ontwikkelingen op sommige andere Thaise eilanden zijn hiervoor illustratief en influencers op social media blijven de Thaise eilanden hypen als een perfecte vakantiebestemming (niet geheel onterecht). Dat is waarom men nu al eenzelfde soort symptomen van overontwikkeling (zie kader) begint te zien op nabijgelegen eilanden zoals Koh Lanta, Koh Muk en Koh Lipe.

Er zijn ook andere opties. Hoewel een bezoek aan Koh Phi Phi Leh nooit helemaal gratis was, kon je een bezoekje aan het paradijs op aarde moeilijk als duur omschrijven. Voor omgerekend 15 euro kreeg je een all-inclusive boottocht naar Maya Bay, inclusief de toegang tot het bijbehorende nationaal park, een drankje, wat snacks en snorkelverhuur. Daar is ruimte voor verbetering: toegangsprijzen verhogen en dit geld gebruiken voor de herontwikkeling van beide eilanden en een meer gecoördineerd toeristenverkeer. Dit zou Koh Phi Phi het profiel van een high-end, exclusieve bestemming kunnen geven, waarbij de lokale bevolking zijn brood kan blijven verdienen met het toerisme. Een dergelijke aanpak bleek succesvol op een aantal vergelijkbare kleine, tropische eilanden zoals de Malediven en vakantie-eilanden ten noordoosten van Sabah in Maleisisch Borneo. Is dit niet een veel verstandigere en meer inclusieve oplossing voor het herstellen van de schade, in plaats van het eiland effectief volledig af te sluiten en de lokale bevolking zijn bron van inkomsten af te nemen?

Dit artikel werd eerder gepubliceerd op Girugten.