Interculturele stage Mongolië: een wereldervaring

Afgelopen zomer reisde het Bernardinuscollege uit Heerlen voor de negende keer af naar een ontwikkelend land voor een interculturele stage. Na ‘wereldervaringen’ in India, Peru, China, Indonesië, Tanzania, Zuid-Afrika en Peru trokken leerlingen deze keer naar Mongolië.  

'Hey meneer! Wilt u mij sponsoren?’ Zo begon voor mij het avontuur met interculturele stages op het Bernardinuscollege. Ik werkte er pas enkele weken en de leerling die mij aansprak, was een goede bekende. Ik antwoordde: ‘Natuurlijk wil ik jou sponsoren. Mag ik vragen waarvoor?’ Isabelle vertelde dat ze bezig was met de voorbereidingen op haar reis naar Indonesië. Het hele traject zou een schooljaar duren en uitmonden in een stage van drie weken. Ze vertelde over de doelstellingen, de groep die zou afreizen en dat zo’n project natuurlijk geld kost. Ik luisterde aandachtig, sponsorde haar met 15 euro en bleef verbaasd achter. Natuurlijk wist ik dat scholen uitstapjes maken naar Barcelona en Parijs, maar een reis naar Indonesië? Daar moest ik meer van weten. 

Nog diezelfde dag meldde ik me bij de contactpersoon op school. Een jaar later kon ik als begeleider mee op stage naar India. 

Daar viel het kwartje pas echt. Alles wat ik als docent belangrijk vind, kwam samen in die reis. Leerlingen leerden zich aan te passen, initiatief te tonen, begrip te hebben voor een andere cultuur, luisterden aandachtig naar de verhalen van leeftijdgenoten die streden voor een kans in het leven, en genoten van al het moois dat India te bieden heeft. We bezochten een rijke priveschool, een lepradorp in Delhi, een project in de sloppen van Jaipur en een ‘gewone’ Indiase bergschool in Rishikesh. We hadden een gezellige groep die het hele programma met veel nieuwsgierigheid onderging. Als docent aardrijkskunde kon ik veel vertellen over het klimaat (het was 47°C in Delhi), maar ook het thema arm en rijk kwam vaak aan bod. 

Na India volgden andere mooie projecten. Van begeleidend docent promoveerde ik al snel tot clusterleider van het project op onze school, en afgelopen schooljaar stond Mongolie op het programma. Tijdens de opstart van het traject was ik erg benieuwd of er genoeg leerlingen geinteresseerd zouden zijn. Voor landen als Peru en Tanzania was de afgelopen jaren veel belangstelling geweest, maar Mongolië was voor onze schooljeugd een onbekende bestemming. Toch meldden zich 32 deelnemers. Samen met een huisarts en nog vier enthousiaste collega’s startten we ons avontuur. 

De verwachtingen

Tijdens de algemene informatieavond kregen ouders en kinderen uitleg over de stichting Global Exploration, die het project net als voorgaande jaren voor onze school zou organiseren (zie kader op p. 41). De leerlingen zouden op interculturele stage gaan en samen met leeftijdgenoten zo veel mogelijk ervaringen uitwisselen. Daarnaast – maar dus niet op de eerste plaats – gingen we ter plekke de handen uit de mouwen steken om projecten en scholen te ondersteunen. Ieder jaar weer is het erg belangrijk om deze boodschap goed te laten doordringen. Dit voorkomt teleurstellingen achteraf. 

Tijdens de eerste bijeenkomst in november 2016 moesten de leerlingen in drie woorden hun persoonlijke doelstelling van het project weergeven. Vervolgens werd een wordcloud samengesteld met de tool op www.mentimeter.com. De wordcloud liet duidelijk zien dat leerlingen vooral op zoek waren naar een mooie ervaring. Maar ook woorden als behulpzaam, hulpverlenen, iets betekenen voor een ander, ontwikkelingshulp en helpen werden vaak genoemd, hoewel dit geen doelstellingen van het project zijn. We hebben ervaren dat leerlingen voorafgaand aan het project vaak veel verwachten van de hulpverlenende activiteiten. Juist daarom hameren we tijdens de voorbereiding erg op de doelen van onze projecten. Wij willen de leerlingen de unieke kans geven om een ver land – in dit geval Mongolie – te bezoeken en daar een portie levenservaring op te doen. Langzaam drong het tot leerlingen door: misschien gingen we wel meer halen dan we gingen brengen…

De stage

Na een jaar van masterclasses en trainingsweekenden vertrokken we op 16 juli voor drie weken naar Mongolie om daar met eigen ogen te zien wat dat land ons te bieden had. In Ulaanbaatar waren we onder de indruk van de uitgestrekte gher-districts, de wijken waar migranten leven in traditionele tenten. We bezochten een summercamp van de Veloo Foundation, die zich richt op de mensen die op de afvalhopen van Ulaanbaatar leven. Het zomerkamp is bedoeld om Mongoolse jongeren een plezierige week buiten de stad te bezorgen. Wij bleven hier vier dagen en leerden via spel, zang, dans en werk de jongeren en hun verhalen kennen. 

Verder waren we enkele dagen te gast bij het Lotus Children’s Centre en bezochten de oude mijnwerkersplaats Nalaikh. Hier waren we vijf dagen te gast op een middelbare school en namen we een kijkje in de afgedankte en vervallen mijngebouwen. Met de jongeren van Nalaikh Secondary School wisselden we ervaringen uit en trainden hun vaardigheid in de Engelse taal. Tot slot maakten we een driedaagse trekking door Gun Galuut National Park en leefden daar samen met een nomadenfamilie. Het slachten van een geit voor ons avondmaal vormde voor veel leerlingen en begeleiders een zeer indrukwekkend einde van drie weken Mongolie. 

Natascha (17, Havo 5): ‘1800 euro bijeen gebracht!

'Reizen naar een ver land, andere culturen leren kennen, wie wil dat niet? Al jaren droomde ik ervan om in een vliegtuig te zitten en af te reizen naar een ver land. In 2016 probeerde ik deel te nemen aan de Peru-reis op onze school. Helaas ging dat avontuur voor mij toen niet door. Een jaar later was er nog een kans, deze keer naar Mongolië. Nog nooit had ik van dat land gehoord, maar ik probeerde mijn kans weer te grijpen, want ik ben een doorzetter.

Met alle kracht die ik had en steun van naasten lukte het me de 1800 euro bijeen te krijgen. Dit kostte me tot het laatste moment heel wat moeite, maar het was het allemaal waard. 

Tijdens de Global-reis heb ik ingezien wie ik echt ben en wie ik echt wil zijn. Tuurlijk, je ziet de cultuur, proeft en hoort de cultuur, maar je leert vooral naar jezelf te kijken en te luisteren. Dingen die er echt toe doen. Ik heb veel over mezelf geleerd. Ik dank iedereen die mij geholpen heeft, anders zou ik nog steeds datzelfde meisje zijn van een jaar geleden. Global = super!’ 

Natascha uit 5 havo beschrijft in haar korte terugblik perfect waarom ik als docent ook het komend schooljaar weer nauw betrokken wil zijn bij dit project. Niet de prachtige uitzichten, de handen uit de mouwen op een project of de gezelligheid met je vrienden of je Mongoolse buddy zijn het belangrijkst. Juist de levenservaring die leerlingen opdoen en de lessen die je als 16- of 17-jarige over jezelf leert, zijn van onschatbare waarde. Dat zijn zaken waarvan ik in mijn klas alleen maar kan hopen dat leerlingen ze oppikken. Op deze manier draag ik mijn steentje bij aan de vorming van heel wat nieuwe wereldburgers. 

MEER INFORMATIE

Via Facebook: Xplore Bernardinus en www.global-exploration.nl