Is er een huizencrisis in Nederland?

In de media en de politiek gaat het veelvuldig over de problemen op de woningmarkt. Het is inmiddels zo ver dat ook het migratiedebat nadrukkelijk aan het vermeende woningtekort wordt gekoppeld. In vervolg op ons betoog op de opiniepagina van de Volkskrant op 30 augustus, vroeg Geografie ons de oorzaken van de huidige problematiek op de woningmarkt uitgebreider te bespreken.

Hoewel er in Nederland al drie jaar op rij meer mensen sterven dan er geboren worden, groeit de bevolking juist sterk. Figuur 1 toont een overzicht van de migratie in de periode 2002-2022. Vooral de laatste jaren is de immigratie omvangrijk. In 2023 kwamen er – mede door instroom vanuit Oekraïne – zelfs 403.108 mensen naar Nederland. Omdat er dat jaar 179.310 personen vertrokken, bedroeg het migratiesaldo 223.798. De Nederlandse economie draaide goed en de Nederlandse universiteiten en hogescholen kennen een goede prijs-kwaliteitverhouding. Er is een groot aanbod van laagbetaald werk in kassen, zorg, slachterijen en distributiecentra, waarop veel werknemers uit voornamelijk Oost-Europa zijn afgekomen. Aan de bovenkant van de arbeidsmarkt (met onder andere ASML) trokken veel personen uit vooral India naar Nederland. De laatste groep mede door de gunstige expat-belastingregels, die ook het huidige anti-migratiekabinet gewoon handhaaft. In 2023 bedroeg het aantal asielzoekers 48.500. Met een aandeel van tussen de 10 en 15% van de totale migratiestroom worden asielzoekers in Nederland ten onrechte steeds als het grootste probleem neergezet. Als het om de woningmarkt gaat, kun je net zo goed naar de pakweg 30.000 scheidingen per jaar wijzen.