Karl Marx en Donald Trump bij de AAG

Tussen 5 en 9 april hield de Assocation of American Geographers (AAG) weer haar jaarlijkse meeting. Dit maal was Boston, de thuishaven van Harvard en het  Massachusetts Institute of Technology, beter bekend onder de afkorting (MIT), aan de beurt. Het grootste wonder was misschien wel dat ik daar überhaupt rondliep, want in het fenomeen congres heb ik nooit zo veel gezien.

Sterker, veelal vatte ik het samen onder het hoofdje ‘snoepreisje’ dat geen wezenlijke bijdrage aan de voortgang van de wetenschap levert, al is het maar omdat je tegenwoordig ook digitaal heel makkelijk op de schouders van de giganten kunt staan.  Of erger, het leidt er in mijn ogen toe dat een groepje geleerden elkaar nadrukkelijk op de schouders slaat en elkaar veelvuldig citeert en zo de ‘special issues’ vult, maar in de maatschappij geen wezenlijke rol speelt.

Kortom, het fenomeen congres heb ik de afgelopen twintig jaar aan mij voorbij laten gaan met duidelijke gevolgen voor mijn wetenschappelijke carrière. Want van die laatste rest vooral het bekende grapje: Welke?

Toen collega Atzema mij vroeg om de plaats van de verhinderde Han Olden in te nemen, hapte ik onder het mom van toch eens met eigen ogen zien toch toe. Het eerste wat opviel is de massaliteit van alles. Twee grote hotels en een conferentiecentrum vol met maar liefst 9300 geografen dat is toch wel indrukwekkend. Al die mensen die schielijk naar het om je nek hangende kaartje kijken waar bij mij  trouwens nog gewoon Han Olden op stond. Naast de massaliteit valt natuurlijk de verscheidenheid op.

We bezochten sessies over Mapping the Holocaust, de toekomst van Post-Apartheid Zuid-Afrika, de gevolgen van Brexit voor Londen, en de rol van vrouwen in Oost-Afrika. Het meest trieste vond ik dat de presenatoren uit Zuid-Afrika duidelijke lieten merken met tegenzin naar hun land terug te keren.

Vooral de levendige presentatie van Victoria over de rol van vrouwen maakte indruk. Met name hoe ze duidelijk maakte dat vrouwen het voortouw namen ‘We kicked their arses’ bij het verwijderen van de Italianen uit Ethiopië was mooi. Ook over haar centrale stelling dat het kolonialisme de Afrikaanse vrouwen veel van hun rechten heeft ontnomen zou ik nog wel meer willen lezen.

Meest opvallende was wellicht dat de dagen werden gedomineerd door twee heren die zelf niet aanwezig waren op het congres. De heren Trump en Marx. In twee van de belangrijkste key-notes van Noah Chomsky en David Harvey ging het eigenlijk voortdurend over deze twee heren.

De één als de personificatie van al het kwaad en de ander als de mogelijke oplossing. Volgens David Harvey moeten we daarbij vooral deel 2 en 3 van Het Kapitaal nog eens goed doorlezen. Helaas heb ik deze delen net weg gegooid en al televisie kijkend en de Amerikaanse samenleving aan mij voorbijtrekkend vraag ik me echt af of we daar de oplossing vinden. Blijft over de vraag waarom de Amerikaanse geografen zo veel linkser zijn dan de Nederlandse, terwijl tegelijkertijd hun samenleving zo veel rechtser is?

Andere vragen zoals de zin van congressen en de rol van de geograaf in de samenleving lijken me ook zinnig, maar wel werd ook mij duidelijk dat Nederlandse en Belgische geografen zoals Ron Boschma, Frank van Oort, Maarten Hajer, Erik Stam, Tim Schwanen, Ben de Rudder en anderen het ook internationaal goed doen. Kortom, zinnig of niet maar we tellen in elk geval mee.