Wetenschap verandert

Weinig dingen zijn zo ingrijpend veranderd als de wereld van het universitaire sociaal-geografische onderzoek in Nederland. Kijk naar de afgelopen halve eeuw. In de jaren zestig en zeventig was onderzoek nog erg nationaal georiënteerd. De spraakmakende artikelen uit die tijd kwamen van Christiaan van Paassen (over ‘geografische structurering en oecologisch complex’) en van Jan Lambooy (over ‘het begrip regio in de geografische theorie en methode’)  Beide artikelen verschenen uiteraard in het Nederlands, en in het nationale tijdschrift destijds: het Tijdschrift van het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap (in 1962, respectievelijk 1966). Voor mij, student in de jaren zeventig, was dat Wetenschappelijke Geografie, met hoofdletters geschreven.

In de jaren tachtig en negentig kwam er geleidelijk verandering. Internationalisering begon aarzelend, het Engels werd geleidelijk de taal van de wetenschap, samenwerking met anderen in gezamenlijke onderzoeksprojecten kwam van de grond - eerst met geografen uit eigen kring, later ook met wetenschappers van andere disciplinaire komaf. Het hobbyisme verdween, er moest gestreden worden om onderzoeksgelden.

Die veranderingen, traag begonnen aan het einde van de vorige eeuw, hebben na 2000 een versnelling meegemaakt. Welke artikelen nu spraakmakend zijn, kan nu gemeten worden aan het aantal citaties. Veruit het meest geciteerde artikel in de hedendaagse Nederlandse geografie is geschreven door Ron Boschma, hoogleraar   evolutionair economisch geografie in Utrecht. Zijn artikel heet ‘Proximity and innovation: a critical assessment’ en verscheen in 2005 in Regional Studies, een internationaal  peer-reviewed tijdschrift met een hoge impactfactor. Het artikel is inmiddels volgens Google Scholar 3517 keer geciteerd. Vooral door buitenlanders – de lezerskring beperkt zich niet meer tot het eigen land. De h-index van Boschma is 24 (volgens CitEc). Geen artikel in Regional Studies is zo vaak geciteerd. De geograaf uit de jaren zestig zou in de huidige wereld weinig meer herkennen.

Deze column is eerder gepubliceerd op GEO Perspectief.