De aandacht voor de kwaliteit, openheid en grote economische en ecologische waarde van de kust sluit aan op de noodzakelijke cultuurverandering in de bouw-, ontwikkel- en overheidssector om te komen tot duurzame verstedelijking. Duurzame verstedelijking past in de flink opgeschroefde klimaat- en energieambities in combinatie met de toegenomen focus op quality of life om bewoners, bezoekers en bedrijven aan te trekken. De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) benadrukte in haar advies Mainports voorbij (2016) niet voor niets dat een grotere waarde moet worden toegekend aan zachte(re) vestigingsplaatsfactoren. Dit is nodig om de concurrentiepositie en het vestigingsklimaat van Nederland te versterken. Dezelfde Rli benadrukte later in 2016 in Verbindend landschap het belang van integrale regie en visie op landschappen. Het Kustpact doet dit.
Het debat over bouwen langs de kust past in een breed maatschappelijk debat en oproep om bestaande gebouwen, gebieden en voorzieningen anders en beter te benutten alvorens over te gaan tot bebouwen van ‘het groen’. Dit betreft onder meer het in 2016 ontstane debat in landelijke media zoals Cobouw, Vastgoedmarkt, maar ook Trouw, de Volkskrant en NRC Handelsblad en via platforms als vastgoedjournaal.nl, stadszaken.nl, gebiedsontwikkeling.nu en platform31.nl. Het gaat daarbij over de nieuwe woningnood en roep om een nieuw soort Vinex-operatie versus het serieuzer nemen van transformatie, herbestemming en sloop. Het raakt aan het debat over het overaanbod aan kantoren, winkels en bedrijventerreinen en de alsmaar stijgende leegstand met uitzondering van de grootste steden, Amsterdam in het bijzonder. Een mooi voorbeeld voor de noodzakelijke omslag van beleid is de titel van het nieuwe Brabantse bedrijventerreinenbeleid ‘Van meer naar anders’ en het motto van het nieuwe Brabantse woonbeleid, ‘Transformeren is het nieuwe bouwen’.