Unesco werelderfgoed, biosfeergebieden en geoparken. Behoud versus ontwikkeling

Wereldwijd zijn er meer dan tweeduizend locaties met een Unesco-status. Samen beslaan zij een gebied ter grootte van China. Naast bescherming en behoud van natuur, landschap en erfgoed wordt ook duurzame ontwikkeling nagestreefd.

Drijfveren om de Maasheggen in 2017 voor te dragen als Unesco biosfeergebied waren er genoeg. De initiatiefnemers wilden het eeuwenoude cultuurlandschap met gevlochten heggen, weiden, drinkpoelen en knotbomen behouden, tegenwicht bieden aan de druk op de ruimte vanuit bijvoorbeeld de landbouw, en het gebied nationaal en internationaal op de kaart zetten. Maar toch ook: ruimte bieden voor ontwikkelingen in het gebied, zoals de transitie van het agrarisch areaal, en nieuwe kansen creëren voor werkgelegenheid, woningbouw en recreatie.

De Maasheggen kreeg de status van Unesco biosfeergebied in 2018, maar heeft nog altijd heel wat uit te leggen. Want veel mensen denken bij een Unesco-status al snel: bescherming, een stolp over het gebied, niet meer aan komen. Maar in Unesco biosfeergebieden, en ook geoparken, gelden andere doelen en regels dan bij werelderfgoedsites. In zulke gebieden staat juist ontwikkeling centraal. En er zijn meer verschillen. Een typologie.