ZieZo Marokko

Reis mee met je klas

Met zes eerste klassen naar Marokko, kan dat? Jazeker: boek bij het Tropenmuseum Junior in Amsterdam een bezoek van twee uur aan de tentoonstelling ZieZo Marokko en vertoef in een andere wereld.

De Nederlands-Marokkaanse medewerkers van het Tropenmuseum Junior nemen de leerlingen mee op ontdekkingsreis. De eersteklassers stappen in een vliegtuig en in een bus en beleven een afwisselend cultureel programma in een nagebouwde Marokkaanse stad.

Wij togen afgelopen februari op drie dagen met telkens zo’n zestig leerlingen uit de eerste klas van onze school, het Murmellius Gymnasium, naar Amsterdam en zijn zo enthousiast dat we onze ervaringen graag delen.

Het programma ZieZo Marokko bestaat uit een gastles, een bezoek aan het Tropenmuseum Junior en een filmpje achteraf over de belevenissen. En wanneer je de leerlingen van tevoren zelf een reisgids laat maken, herkennen ze nog meer in de medina en komt de informatie die ze eerder zelf hebben verzameld, helemaal tot leven.

Reisgids

Hoe wij het aanpakten? De aftrap is een klassikale les in januari, drie weken voor de excursie, met De Grote Bosatlas erbij, als kennismaking met klimaten, bevolkingsspreiding, bestaansmiddelen, ligging van de landbouwgebieden en gebergten en steden, en aandacht voor de statistische gegevens. Daarna volgen twee lessen in het computerlokaal om een eigen reisgids samen te stellen. De instructies en lessenopbouw voor dit onderdeel zijn te vinden op www.geografie.nl/ziezo. Om alvast een indruk te geven: groepjes van vier leerlingen (liefst twee jongens en twee meisjes) verdelen de taken van hun ‘reisbureau’. Zij geven elkaar huiswerk op: ieder gaat een deel van de informatie en beelden zoeken voor de reisgids over Marokko en een programma voor een achtdaagse busreis. Het is handig als één persoon van het reisbureau als verzamelaar optreedt. Die krijgt het gevonden materiaal gemaild. Later kan alle informatie geordend worden en beslist het groepje wat er wel en niet in de reisgids komt.

De laatste les over het uitstippelen van de reisroute levert mooie discussies op tussen de reisbureaumedewerkers, want ze moeten echt kiezen en de voorkeuren over wat ze wel en niet willen opnemen in het reisprogramma lopen flink uiteen. De een wil vooral sportieve activiteiten: surfen op de Atlantische Oceaan, bergtochten in de Hoge Atlas, de ander wil juist een cultureel programma met moskeeën, kashba, souk enzovoort. En de leerlingen willen natuurlijk dat hun eigen teksten gebruikt worden bij de busreis. Wanneer ze speuren naar informatie, zie je als docentook hoe groot de verschillen in zoekvaardigheden zijn. Je kunt observeren hoe de leerlingen samenwerken, wie delegeert en wie veel of weinig inbrengt.

Gastles

Vlak voor het bezoek aan Amsterdam komt een medewerker van het Tropenmuseum Junior op school een gastles geven van vijftig minuten. Dit is een vast onderdeel van het programma en vormt een bijzondere inleiding op het bezoek aan ZieZo Marokko. Het hoofdthema is: wie ben ik? De medewerker vertelt over zijn of haar familie en band met Marokko, over waarden en normen, ervaringen, persoonlijke keuzes en interesses. De klas met dertig leerlingen luistert geboeid naar de mooie verhalen. Aan de hand van een kleurencirkel wordt daarna inzichtelijk welke zaken voor de gastspreker belangrijk zijn en er wordt benadrukt dat iedereen een unieke cirkel heeft. Daarna mogen de leerlingen via hun mobiel inloggen op een speciale site en hun eigen keuzes maken om zo’n kleurencirkel te produceren. Ze kunnen daarbij kiezen uit 18 richtingen, zoals familie, vrienden, school, sporten, gamen, fashion, godsdienst, uitgaan, muziek. Ze moeten wel even schatten en rekenen om die 100 procent goed te verdelen. Na elke persoonlijke keuze worden de cirkels allemaal geprojecteerd en volgen er allerlei vragen en antwoorden. Soms levert dat een nieuw inkijkje op in specifieke interesses van medeleerlingen. Voortdurend wordt benadrukt hoe verschillend iedereen is; waardeoordelen blijven nadrukkelijk achterwege. De ervaren gastspreker heeft met zijn/haar persoonlijke verhalen een veilige, ontspannen sfeer gecreëerd. Alle leerlingen doen enthousiast mee.

Bezoek tropenmuseum junior

De week daarop is het zover. Onze school, het Murmellius Gymnasium in Alkmaar, gaat op drie dagen met ongeveer zestig leerlingen per keer in één bus naar Amsterdam. ’s Ochtends bezoeken we Artis voor biologie-opdrachten en daarna lopen wij met de groep naar het Tropenmuseum om daar met het Marokkoprogramma te beginnen. Er zijn natuurlijk ook combinaties met andere activiteiten of een ander museum denkbaar – afhankelijk van welke sectie óók iets speciaals in Amsterdam wil organiseren.

Over het programma ZieZo Marokko wil ik verder niet veel vertellen. Laat je verrassen. Onze 172 leerlingen en de begeleiders hebben genoten. Wat een perfecte organisatie om bijna zestig leerlingen (dat is het maximum per keer) allemaal volgens een uitgekiende volgorde bezig te laten zijn. De vier ervaren medewerkers hebben heel snel door hoe de groepsdynamiek is.

Terug op school

Na het bezoek aan het Tropenmuseum bespreken we in de klas de ervaringen, en de beoordeling van de reisgidsen die de leerlingen in elkaar gezet hebben. Het filmpje dat de medewerkers in het Tropenmuseum hebben gemaakt en naar school gemaild, verhoogt de sfeer. Een leuker aardrijkskundeproject voor de eerste klassen van het voortgezet onderwijs bestaat niet.