De westerse media presenteren de eenkindpolitiek in China als een harde, maar effectieve manier om de bevolkingsomvang in de hand te houden. De maatregelen komen echter te laat, hebben een beperkte reikwijdte en zijn weinig effectief.
Na tien jaar leiderschap hebben president Hu Jintao en premier Wen Jiabao afgelopen november, tijdens het 18e Congres van de Chinese Communistische Partij, plaatsgemaakt voor Xi Jinping en Li Keqiang. Zullen de nieuwe leiders breken met de binnenlandse ontwikkelingskoers en de internationale positionering van China, of kiezen voor consolidatie en continuïteit? Geografie maakt de balans op van China’s ontwikkeling in de afgelopen decennia.
De energieproductie en -consumptie in China verschillen in veel opzichten van die in andere landen. Dat is deels het gevolg van de beschikbare voorraden, deels weerspiegelt het de traditie van de socialistische planeconomie en het industrie- en prijsbeleid. Ook energieveiligheid speelt een belangrijke rol; China vindt zich te afhankelijk van steenkool en de import van olie.
We kennen China vooral als maakland. Die fase lijkt het nu weer achter zich te laten: de ontwikkeling naar een kennis- en innovatieland staat hoog op de agenda in Beijing. Daarbij leunt het land vooralsnog sterk op buitenlandse ondernemingen.
In Azië leven bijna anderhalf miljard mensen in de stroomgebieden van grote rivieren die in China ontspringen. Via deze rivieren stromen jaarlijks honderden miljarden kubieke meters water het land uit. De Chinezen zien dit met lede ogen aan en willen hun internationale rivieren intensiever gebruiken. Dat stuit op weerstand bij de buurlanden.
Genieten van het beste van twee werelden: een woning in de dynamische stad en een in het landelijk gebied. Plaats- en tijdonafhankelijk werken biedt hiertoe steeds meer mogelijkheden. Beleidsmakers in krimpregio’s, die met leegstaande woningen worstelen, verwelkomen deze ‘deeltijdbewoners’. Maar wat moeten die met een rijtjeshuis ver van zee?
In het september- en oktobernummer van Geografie was te lezen hoe de gentrificatie in Istanbul steeds grootschaliger en planmatiger vormen heeft aan genomen. Bahar Sakızlıoğlu zoomt in op de harde praktijk in Tarlabaşi, een achterstandswijk in het hartje van de stad.
Gated communities als Istanbul Palaces, My Towerland en Aqua City zijn een veilige haven voor de nieuwe stedelijke middenklasse. De moderne woontorens met luxe winkels, zwembaden, restaurants en allerhande diensten zijn zeer gewild. Hier kunnen middenklassers hun eigen luxe leven inrichten, ver van de gevaren in de grote stad. Maar die keuze is niet voor iedereen weggelegd – grote groepen worden letterlijk buitengesloten.
Het meinummer van Geografie bevatte een serie artikelen over drie van de vier BRIC’s: grote niet-westerse landen die het afgelopen decennium een belangrijke plaats hebben verworven op het mondiale economische podium. Behalve Brazilië, India en China figureert ook Rusland als BRIC. Tot voor kort leek dat zeer discutabel, maar afgelopen voorjaar heeft Poetin een nieuwe koers ingezet die perspectief biedt op een grotere rol in de wereldeconomie.
Geografische kennis kan mensenlevens redden. De KNAG Onderwijsdag op 7 december gaat over het gebruik van ruimtelijke informatie bij risicobeheersing en rampenbestrijding. Steven de Jong bijt in deze Geografie het spits af met een bijdrage over aardobservatie en ruimtelijk dynamisch modelleren om de overstroming van rivieren te voorspellen.
