Istanbul is een wereldstad met ongeveer evenveel inwoners als Nederland. Het is een steeds belangrijker toeristische bestemming en was in 2010 een van de Culturele Hoofdsteden van Europa. In deze Geografie starten we een korte serie over de stadsvernieuwing in Istanbul. Hans Renes schrijft over de metamorfoses die de stad door de eeuwen heen meemaakte. Daarna meer over de gentrificatieprocessen sinds de jaren '70.
De gentrificatie in Istanbul begon in de jaren '70. Aanvankelijk ging het om kleinschalige initiatieven van een groep creatievelingen, maar sinds 2005 spelen overheid en vastgoedconcerns de hoofdrol in steeds grootschaligere en planmatige metamorfoses. De oude bewoners hebben veelal het nakijken.
Nederlanders slaan geen gelegenheid over om de bijzondere band met New York te benadrukken. Portland in Oregon vertoont waarschijnlijk veel meer Nederlandse trekjes. Maar het blijft een Amerikaanse stad.
Door de klimaatverandering gaan steeds grotere delen van de boreale wouden en venen van Canada, Alaska en Rusland in vlammen op. De vrijkomende koolstof versnelt de temperatuurstijging waardoor het brandgevaar verder toeneemt.
Niet-westerse migranten zijn een bron van discussie. Media, politici en onderzoekers kijken vooral naar de landen van vertrek en aankomst. Joris Schapendonk deed onderzoek naar het tussentraject en kwam tot verrassende inzichten.
De Europese Unie beleeft niet alleen een economische en financiële crisis. Ook politiek verkeert de EU in zwaar weer. Het laatste jaar zijn zeker negen nationale regeringen vervangen. De stem van de middenklasse is steeds moeilijker te winnen vanwege de toenemende onzekerheden en het gevoel van sociale demotie.
China is de tweede grootste economie ter wereld, na de Verenigde Staten. Het heeft de afgelopen decennia een eigen pad gevolgd, geworteld in de geschiedenis en het specifieke normen- en waardenstelsel van politiek en samenleving. Met andere accenten in het ontwikkelingsmodel en -patroon probeert China sinds kort scheefgroei tegen te gaan en het economische succes te bestendigen. De nagestreefde harmonieuze samenleving laat echter nog even op zich wachten.
In de jaren '80 werd Brazilië geplaagd door economische crises en een hyperinflatie die in 1994 opliep tot 2000 procent. Maar vanaf 1995 wist het land, aanvankelijk volgens de strenge spelregels van het IMF maar ook dankzij sociale programma’s voor de arme bevolking, uit een diep dal te klimmen. Nu gaat het economisch zo goed dat Brazilië een positie met meer beslissingsmacht opeist in het bestuur van het IMF.
De export van ICT-diensten speelt een prominente rol in het economische succes van India. Maar ook de industrie en andere dienstverlening breiden snel uit dankzij de export én de toenemende binnenlandse vraag. De stedelijke bevolking van India is nu de kracht die de economische groei bestendigt via haar bestedingen. Bijna tweederde van de Indiase bevolking leeft echter nog op het platteland, velen in bittere armoede.
Een miljoenenstad midden in de jungle: hoe kan zoiets bestaan? De enclavepositie als vooruitgeschoven post in de Amazone en taxfreezone heeft Manaus economisch op de kaart gezet, zonder dat de omringende natuur daar zwaar onder leed. Als Manaus straks wordt aangesloten op het nationale wegennet, zal dat drastisch veranderen.
