Wij weten niet beter of de Rijn ontspringt in de Alpen. Maar uit grind- en zandafzettingen valt af te leiden dat hij zo’n 24-34 miljoen jaar geleden mogelijk begon in de Eifel en dankzij tektonische bewegingen zijn tentakels geleidelijk uitstrekte naar het zuiden en westen. Ook de benedenloop was bepaald niet standvastig en wandelde miljoenen jaren terug heen en weer tussen Bretagne en Terschelling.

Een special over de Rijn kan letterlijk alle kanten opgaan. Naar de bron en dwars door het omvangrijke stroom gebied dat delen van maar liefst negen landen beslaat. Met een duik in de geologische geschiedenis, waarbij de Rijn haar loop vele malen verlegde en dat nu nog zou doen als we haar niet hadden ingesnoerd met kribben, dijken, sluizen en kanalen. Anno 2010 krijgt de Rijn weer meer ruimte, in verband met hoogwaterbeheer, maar ook om het zwaar beproefde ecosysteem enigszins te herstellen. 

Van de eeuwenoude joodse gemeenschap in Jemen, die begin vorige eeuw ruim 60.000 zielen telde, zijn nog 250 joden over. Naast bedreigingen door Huthi-rebellen en al Qaeda-extremisten zijn er ook problemen binnen de eigen gemeenschap. Rabbi Yahya peinst er echter niet over om te vertrekken: ‘Wij zijn Jemenieten en we blijven hier.’

In de buurt van de Oberalppas, bij de Tomasee op 2345 meter hoogte, hangt een bronzen bordje met daarop ‘Rheinquelle, 1320 km bis zur Mündung’. Veel wandelaars ondernemen de tocht naar dit idyllische meertje, maar lopen ze wel goed? Als we uitgaan van wat je op school bij aardrijkskunde leert, ligt de bron nog zuidelijker.

Oldambt verdrinkt in marktdenken

De fusiegemeenten rondom de leeg blijvende Blauwestad zetten in op alwéér een nieuw imago om de stagnatie in de regio te doorbreken. Oldambt wil met slogans over water, wijdsheid en pionieren tot de verbeelding spreken. Maar een Oldambt ontdaan van verbeelding, dat van oudsher optimistisch en creatief omgaat met de beschikbare middelen, door en voor de bewoners lijkt een passender format.

Bereikbaarheid medische voorzieningen in Bushbuckridge, Maruleng en Sekhukhune

Tijdens de apartheid was het aanbod aan openbare voorzieningen in de toenmalige thuislanden zeer beperkt. Zestien jaar na de apartheid vindt een groot deel van de bevolking daar nog weinig aan verbeterd. De overheid liet eind 2008 onderzoek doen naar de bereikbaarheid van openbare voorzieningen in vijftien achterstandsgebieden. We zoomen in op de gezondheidszorg in drie ervan.

De dwaze geografie van aardolieverspilling

The Age of Stupid is een indrukwekkend docudrama dat afgelopen jaar veelvuldig werd ingezet in het debat over klimaatverandering om mensen te doordringen van de noodzaak nu maatregelen te nemen. Maar de film gaat in de eerste plaats over de verspilling van aardolie in ons dwaze tijdperk.

Mobiele telefoon als crimefighter

Tussen april 2004 en maart 2005 werden in Zuid-Afrika 18.793 mensen vermoord – dat is 51 per dag. Het opbouwen van een goed politieapparaat verloopt traag – de zwarte rekruten zijn nauwelijks geschoold, de opleidingskosten hoog en de financiën beperkt. In de strijd tegen de criminaliteit zet de overheid daarom innovatieve technieken in ontleend aan de tijd-ruimtegeografie.

Ben de Pater recenseert boeken.