Jan Mayen - deel 4

Bernd Andeweg voer mee naar Jan Mayen om daar aardwetenschappelijke gegevens te verzamelen. Bijzonder om over het eiland te struinen in de wetenschap dat je een van de weinigen bent, zo niet de eerste, die het eiland op structureel geologische manier bestudeert.

 

Een duivels dilemma: stoppen met de gaswinning en gegarandeerd een

hoop aardgasinkomsten mislopen óf doorpompen en het risico nemen

dat Noord-Groningers meer én zwaardere aardbevingen gaan meemaken.

De nieuwe editie van de Grote Bosatlas is uit! Met veel verbeteringen en aanpassingen, dus dat betekent weer wat avondjes lekker bladeren. Ook een aantal geologische en tektonische kaarten is onder handen genomen. Is er in vijf jaar tijd dan zo veel veranderd in de geologie? Aardplaten verschuiven een paar centimeter per jaar; daarvoor hoeven kaarten toch niet aangepast te worden?

Geologie van het Iberisch Schiereiland

In A Jangada De Pedra (Het stenen vlot) uit 1986 van José Saramago breekt het Iberische Schiereiland door aardbevingen los van Europa. Onzinnig? Ja. Toch zijn Spanje en Portugal wel degelijk een ‘stenen vlot’ geweest in het geologische verleden. Al was Spanje nog niet zoals we het nu kennen; Torremolinos maakte geen deel uit van het continent. Een interessante plek om te bestuderen hoe plaatbewegingen dit microcontinent vormgaven en nog steeds nu en dan opschudden, getuige de laatste schokken op 11 mei.

Al meer dan 50 jaar gaan aardwetenschapstudenten van de VU naar het binnenland van Spanje om daar rond Fuente-Alamo en Jumilla hun eerstejaars veldwerk uit te voeren. Niet meer op ezels zoals in het Spanje van Franco. Ik kom er sinds 1996 vrijwel elke maand juni. Zo weinig als een zaterdagavond buiten eten op het dorpsplein is veranderd, zo veel is het zuidoosten van Spanje veranderd.

Op 11 maart schudt de bodem voor de noordoostkust van Japan langdurig en hevig. Een beving met een magnitude van 9.0 zet de zeebodem en daarmee ook het bovenliggende water in beweging. De schade door de beving zelf valt mee, die van de daarop volgende tsunami is echter enorm en nog steeds niet te overzien.

Alwéér lazen we in de media over een vulkaanuitbarsting, ditmaal van de IJslandse Eyjafjallajökull. Het mag dan een rustige exemplaar zijn, hij legde het Europese vliegverkeer volledig lam. De laatste uitbarsting in 1821 duurde twee jaar. Hoe lang gaat deze eruptie ons nog bezighouden?

Berichtten we in het maartnummer van Geografie nog over de aardbeving in Haïti in januari, eind februari was het de beurt aan Chili, in maart aan Oost-Turkije. Hebben ze iets met elkaar te maken? Ja en nee.