Voor de Tweede Wereldoorlog dienden geografen voornamelijk koloniale belangen. Maar geleidelijk kregen zij ook oog voor andere zaken, zoals ‘volksverheffing’, ruimtelijke inrichting en armoedegebieden in eigen land. Bijvoorbeeld in Groot-Brittannië en Nederland.

Bij de officiële presentatie eind vorig jaar van de Bosatlas van Amsterdam waren de sprekers het erover eens dat Amsterdam deze atlas verdient. Maar worden alle gebruikersgroepen wel goed bediend? We doen alvast een voorzet voor een bijlage.

De afgelopen decennia portretteerden vakhistorici de geografie van rond 1900 als een vakgebied dat koloniale en nationale belangen diende. Terecht. Maar er was ook plaats voor tegengeluiden, vooral van twee anarchistische geografen met ‘zeldzame zielenadel’.

 

Sinds een paar jaar geldt quinoa, het wondergraan van de Inca’s, als superfood en is het een hype in het Westen. De prijzen verdrievoudigden. Quinoa groeit op de droge hoogvlaktes van Bolivia, Peru en Ecuador. Sinds vorig jaar wordt het ook in Nederland verbouwd. In één jaar vertienvoudigde het areaal.

 

Het Noord-Oostzeekanaal tussen Brunsbüttel en Kiel is een van de drukst bevaren kanalen ter wereld. De schepen, sluizen, bruggen en pontjes maken de waterstraat ook tot een toeristische trekker. Het 120 jaar oude kanaal heeft echter een forse opknapbeurt nodig.

Of ze nu Ondine, Lorelei of Ariël heten, alle meerminnen worstelen met de romantische idee dat het geluk daar is waar zij niet zijn. Ze ervaren wat theoreticus Homi Bhabha Unhomeliness noemt. Kunnen meerminnen zich ergens ‘thuis voelen’? Als het aan de filmmakers van Disney ligt, wel.

 

De afzetproblemen voor rijst in de jaren '60 leidden tot de aanbeveling van een onderzoeksbureau het bodemgebruik in de Ebrodelta, een van Spanjes voornaamste rijstbouwgebieden, drastisch te veranderen. Nieuw onderzoek in 2015 laat zien hoe de delta zich daarna ontwikkelde.

 

Nederland is een land van zand, klei en veen. Enkel in het uiterste zuiden van Zuid-Limburg komt vast gesteente voor. Stenen kennen wij vooral van het grindpad in de tuin en van sommige akkers in het oosten van het land. Van die ‘kiezels’ weet de doorsnee Nederlander bar weinig af.

 

Op woensdagmiddag 25 november organiseert het Twickel College voor het eerst een GEObattle, waarin 20 teams van basisscholen in Hengelo en omgeving met elkaar strijden in aardrijkskundige battles. Het enthousiasme waarmee de leerlingen zich op de puzzels, opdrachten, quizzen en ontwerpopdracht storten, bewijst dat dit lokale initiatief een regionaal én nationaal vervolg verdient.

 

Rond het midden van de 20e eeuw veranderde het patroon van de binnenlandse migratie in Nederland, zo schreef Henk ter Heide in 1965 in zijn proefschrift. Een halve eeuw later reflecteert hij met Ewoud Smit in Geografie op de vraag hoe het sindsdien met de binnenlandse migratie is gegaan.