Lezing ontwikkeling landschappen in Zuid-Amerika

Henry Hooghiemstra zal ons meer vertellen over de ontwikkeling van landschappen in Zuid-Amerika onder invloed van de mens.

Een lezing over de ontwikkeling van het landschap in noordelijk Zuid-Amerika: van Natuur naar Cultuur. Veranderingen in een aantal landschappen worden gevolgd: Het bergbos in Ecuador, het savannelandschap in Colombia, het Amazone-oerwoud in Brazilië, het landschap in Hispagnola (Haïti, Dominicaanse Republiek).

Henry Hooghiemstra, Universiteit van Amsterdam, Onderzoekgroep Paleoecologie & Landschaps-ecologie, Science Park 904, 1098XH, Amsterdam (H.Hooghiemswtra@uva.nl)

Landschappen uit het verleden kunnen goed gereconstrueerd worden. Daarvoor gebruiken we informatie uit sedimentaire archieven. Door klimaatverandering zijn landschappen voortdurend aan verandering onderhevig en de aankleding van het landschap, de vegetatie, verandert mee. Als de invloed van de mens na 4000 jaar voor heden toeneemt ontstaan er cultuurlandschappen. Vooral de ontwikkeling van de landbouw heeft het landschap op grote schaal een ander aanzien gegeven. Paleo-ecologen reconstrueren beroepsmatig landschap, klimaat, vegetatie, en landgebruik voor perioden in het verleden en komen soms tot onthutsende conclusies.

Natuur- en landschapbescherming is geworteld in de paleo-ecologie: ongewenste veranderingen moeten worden teruggedraaid. Maar wat is het referentiepunt? Ook daar kan de paleo-ecologie bij helpen en Nederland wordt als voorbeeld gebruikt om dat te illustreren. In deze voordracht worden veranderingen in een aantal landschappen door de tijd gevolgd, zoals het bergbos in Ecuador, het savanne landschap in Colombia. We kijken ook hoe het landschap in Hispaniola veranderd is nadat Columbus daar in 1492 arriveerde en de eerste stap in de Nieuwe Wereld zette. Het woeste bergbos met hoge biodiversiteit uit de tijd van Columbus heeft nu plaats gemaakt voor een vlak geschoven landschap met grootschalige bananenplantages. Door veranderingen in landgebruik en klimaat is het natuurlijke referentiepunt alleen nog paleoecologisch vast te stellen: de mate van verandering wordt door weinigen beseft omdat het menselijke referentiepunt van generatie op generatie meebeweegt.