AGORA magazine: terug naar het platteland

Sinds de coronapandemie zijn rurale gebieden weer in trek. Waar sommigen het platteland zien als idyllisch oord van rust en ruimte, beschouwen anderen het als een gebied van krimp en achteruitgang. Wat is de status van het platteland als woon- én werkgebied? De nieuwe editie van AGORA Magazine neemt de lezer terug naar het platteland.

De thuisquarantaine lijkt de verhouding tussen stad en platteland te hebben veranderd. Waar de stad eerst hot and happening was, lijken mensen de rust, ruimte en het groen van het platteland te herwaarderen. Remote werken zou voor het eerst in decennia een halt kunnen toeroepen aan de toestroom naar stedelijke gebieden. Tevens biedt het een mogelijkheid om de torenhoge woonlasten in de Randstad te omzeilen. Naast ruimte brengt leven in het groen gezondheidsvoordelen en verhoogde sociale binding met de buurt. Bewoners van rurale gebieden zijn dan ook over het algemeen meer tevreden met hun woning en leefomgeving dan stedelingen, zoals blijkt uit het onderzoek WoOn2015. Maar het platteland kent ook een geschiedenis van sociale problematiek en economische achteruitgang. Het is daarom van belang naar het potentieel van het platteland te kijken – niet enkel als woongebied, maar ook als ruimte van economische bedrijvigheid.

Dat het platteland een opleving doormaakt, staat tegenover een decennialange ontwikkeling van leegloop. In het nieuwste themanummer van AGORA Magazine kijken we uitgebreid naar de sociale processen in krimpgebieden. Door de mechanisatie van de landbouw en de opkomst van de dienstensector is economische activiteit steeds meer geconcentreerd in stedelijke gebieden. Voor sommige dorpen betekent dit een vergrote nadruk op wonen en een sterkere verbinding met de nabijgelegen steden, die fungeren als werkgebied. Maar andere plattelandsdorpen kregen te maken met leegloop en vergrijzing. Jongeren blijven na het behalen van hun diploma rond de urbane gebieden wonen. Door de rurale krimp verdwijnen veel voorzieningen uit het straatbeeld. Toch blijken veel dorpelingen honkvast. Wie zijn deze rural stayers en waarom kiezen zij daarvoor?

Hofstede, Haartsen en Tiemersma onderzoeken dit in de casus van Oost-Groningen, terwijl Van der Star en Hochstenbach de rurale blijvers in Noorwegen onder de loep nemen. Suzan Christiaanse bekijkt hoe belangrijk voorzieningen op het platteland zijn voor de kwaliteit van leven. Roos Timmers belicht de rol die nieuwe woonvormen, in dit geval tiny houses, kunnen spelen binnen plattelandsontwikkeling en als oplossing voor de huidige woningnood.

De landbouwsector komt aan bod in de bijdrage van Cillen, Coopmans, Messely, Wauters en Rogge van het Instituut voor Landbouw-, Visserij en Voedingsonderzoek (ILVO). Zij verdiepten zich in de positie van landbouwers gedurende de coronacrisis. In een interview met Guido van Huylenbroek kijken we naar het Europese landbouwbeleid. Tot slot werpt emeritus hoogleraar plattelandsontwikkeling Dirk Strijker een blik op de toekomst van het platteland.

Dit nummer van AGORA Magazine is nu te bestellen via agora.secretaris@gmail.com of lees hier de preview.