Betere bereikbaarheid tijdens carnaval

Wanneer je aan carnaval in de Brabantse steden denkt, dan denk je vooral aan drukte. Heel veel drukte. Alleen al in Oeteldonk (Den Bosch) komen tijdens carnaval dagelijks meer dan 60.000 mensen feestvieren in de kleine binnenstad. Bereikbaarheid en vervoer zijn in die dagen grote uitdagingen in het Brabantse. Hoe krijg je alle carnavallers de stad in en uit? Met een paar buschauffeurs die een extra rondje rijden red je dat niet.

Carnaval lijkt steeds populairder te worden: de laatste jaren komen er meer en meer mensen van buiten Brabant naar het zuiden, om het volksfeest mee te maken. Dit zet niet alleen de steden onder druk, maar ook het openbaar vervoer. Want tijdens carnaval komen de meeste bezoekers met het openbaar vervoer of met de fiets. Dit is deels pragmatisch, de meeste carnavalsvierders houden het immers niet echt droog als het om alcohol gaat. In principe zou extra bussen en treinen inzetten dus een goede oplossing kunnen zijn. Het probleem is echter dat er al een aantal jaar een nijpend tekort is aan met name buschauffeurs. Bovendien zijn er ook niet bijster veel bussen beschikbaar, aldus een medewerker van Arriva, die het busvervoer in grote delen van de provincie Noord-Brabant verzorgt. Zo zijn er maar vier extra lange bussen binnen de vloot van Arriva in West-Brabant. Er moet dus efficiënt omgegaan worden met de inzet van chauffeurs en bussen. 

Vermijd de piek

Steden kunnen proberen de piek uit te smeren over een langere periode. Flatten the curve, net als tijdens de coronapandemie dus. Om dit te bereiken zijn er twee opties, maar die hebben tijdens carnaval maar wisselend effect. Kaartdifferentiatie (de prijzen tijdens daluren goedkoper maken) en mensen aanmoedigen op andere tijden te komen en gaan. Het eerste is volgens Arriva tijdens carnaval geen optie: ‘Omdat de piekmomenten erg afhankelijk zijn van het weer en het programma. Het verschilt per evenement wat de piek is, en of er überhaupt een piek is en het ligt er ook aan op welke dag het valt.’ Kaartdifferentiatie kan je niet per evenement anders gaan inrichten, dat zou verwarrend worden voor de passagiers, die dan per evenement moeten achterhalen wat de daluren zijn. Dan de tweede optie, het aanmoedigen om op andere tijden te reizen; bijvoorbeeld door een deel van de carnavalsvierders die eigenlijk om 0:30 uur de laatste bus wil pakken, ervan te overtuigen dat het beter is om al om 0:00 uur naar huis te gaan, met als argument dat ze dan meer kans op een zitplaats hebben. Dit wordt pas sinds kort gedaan met carnaval, dus in hoeverre dit veel effect heeft is nog even afwachten.

De moed hoeft de carnavaller die graag met het openbaar vervoer komt nu niet in de schoenen te zakken, want er zijn gelukkig oplossingen. De stad kan, om bereikbaar te blijven met openbaar vervoer, gebruik maken van data. Wanneer jij in- en uitcheckt met je OV-chipkaart, wordt dat (anoniem) opgeslagen in een grote database. Deze data kan worden gebruikt om goed in kaart te brengen wanneer op de dag de vraag naar vervoer het grootst en het kleinst is. Natuurlijk verschilt dit wel van jaar tot jaar, bijvoorbeeld door de al eerder genoemde veranderende weeromstandigheden, maar er zijn wel degelijk algemene trends zichtbaar tijdens carnaval, dat elk jaar eenzelfde programma heeft en op dezelfde dagen in de week plaatsvindt. Door in te spelen op deze trends kan er efficiënter worden omgegaan met de beperkte aantal mensuren en bussen die een busmaatschappij tot zijn beschikking heeft.

Een andere oplossing die al in een aantal Brabantse steden wordt toegepast, is het aantrekken van buschauffeurs van buitenaf. Veel buschauffeurs vinden het namelijk erg leuk om die feestgangers te vervoeren, en komen dan ook graag een paar dagen een handje helpen. Deze buschauffeurs komen vaak van boven de rivieren en zijn vaak wel werkzaam binnen dezelfde busmaatschappij (in grote delen van Noord-Brabant is dat Arriva), maar zijn werkzaam in een andere stad. Dit is dus een relatief makkelijke oplossing voor het tekort aan mensuren. Dit zou je eventueel ook kunnen doen met de bussen zelf. Die zou je ook tijdelijk kunnen overhalen naar een Brabantse stad, wanneer de vraag naar materieel hier door carnaval even erg hoog is.

Ruimte voor de fiets

Het openbaar vervoer is niet de enige manier om ergens te komen, want de Brabantse stad is toch ook bereikbaar met de fiets? Dat klopt. Verschillende grote steden in Brabant kun je prima bereiken per fiets als je in de omgeving woont. Maar het probleem hier zit ‘m in het parkeren van je fiets. De fietsenstallingen kunnen alle fietsen nauwelijks kwijt, en op straat is geen plaats. Er zijn dus tijdelijke fietsenstallingen nodig, alleen is hier geen ruimte voor, althans, niet zonder flink maatwerk. In Nederland hechten we namelijk veel waarde aan gezellige, compacte binnensteden met smalle straatjes. Heel leuk en ook goed voor de leefbaarheid, maar tijdens carnaval leidt dit tot een flinke strijd om de ruimte. Wil je die weinige ruimte die er is besteden aan een tijdelijke fietsenstalling, voorzieningen als toiletten of toch een EHBO-post? En dan wil de horeca ook nog graag extra ruimte om die carnavallende bezoekers te kunnen herbergen. Kortom, het past niet.

Carnavalssteden moeten efficiënter omgaan met de beschikbare ruimte. Zo kunnen fietsers in Breda gebruikmaken van een weg die vanwege wegwerkzaamheden toch al tijdelijk afgezet is. Hier kunnen tijdens carnaval heel veel fietsen staan. In de gemeente Den Bosch lossen ze het anders op. Hier wordt een aantal autoparkeergarages (deels) omgebouwd tot tijdelijke fietsenstalling. De parkeergarages staan dan toch leeg, de binnenstad is tijdens carnaval namelijk afgesloten voor auto’s. Wanneer er dus geprobeerd wordt creatief om te gaan de beschikbare ruimte, kan er in de meeste gevallen wel iets bedacht worden om tóch genoeg fietsen te kunnen bergen. 

Bereikbaar zijn en blijven is voor Brabantse steden dus een uitdaging tijdens carnaval, en dit dient niet onderschat te worden. Gelukkig zijn er ook oplossingen die de steden vooral bij elkaar kunnen afkijken. Zodat de enthousiaste feestvierder met een gerust hart volgend jaar lekker kan komen carnavallen in het gezellige Brabant!