De Baltische Glint

17 juni 2022
Auteurs:
Dit artikel is verschenen in: geografie juni 2022
geologie
Kennis
FOTO: HANS DE JONG
Bij de Estse stad Paldiski dagzoomt het complete lagenpakket van de Glint, een tientallen meters dik pakket.

Scandinavië ligt voor een belangrijk deel op het Baltische schild, de oude kern van het continent. Aan de zuidrand liggen in concentrische cirkels jongere gesteenten. De overgang loopt dwars door het Oostzeegebied, met spectaculaire kliffen.

 

In Noorwegen, Midden- en Noord-Zweden en Finland komt het oudste gesteente van Europa aan de oppervlakte: het Baltische schild. Een groot deel daarvan is meer dan een miljard jaar oud. De vroegst gedateerde gesteenten zijn het Stockholm- en Uppsalagraniet. Je zou je ze die hoge leeftijd niet geven, want ze lijken sprekend op de veel jongere granieten in de Zwitserse Alpen.

Het Baltische schild is vanouds de kern van het werelddeel Europa. Ruim twee miljard jaar geleden bestond de Europese continentale plaat slechts uit Baltica. Hierop sloten vooral in het noordoosten nog minstens drie microplaten aan. Zo groeide Europa al in het verre verleden geleidelijk aan tot een groter continent.

Ongeveer 500 miljoen jaar terug kwamen daar in het zuidwesten en zuiden nog microplaten bij, wat later leidde tot de Caledonische, Varistische en Alpiene gebergtevormingen. Pas in die tijd sloot Europa zich in het oosten aan bij het veel grotere Azië en ontstond het Oeralgebergte.

BEELD: BAREND KÖBBEN / GEOGRAFIE
Lees het hele artikel
Nog geen lid? Klik hieronder op de groene knop voor de voordelen.
  • Onbeperkt toegang tot artikelen op geografie.nl
  • Ontvang 9 keer per jaar het tijdschrift Geografie
  • Aantrekkelijke aanbiedingen voor boeken en andere publicaties
  • Korting op deelname aan activiteiten van het KNAG
  • Blijf in contact met vakgenoten
Wachtwoord vergeten?

Instructies voor het resetten van het wachtwoord worden naar uw e-mailadres verstuurd.