Samen onderwijs bedrijven: nog geen voldoende

Zo’n twintig leden van de vereniging GeoBusiness snelden zich recent met duidelijke verwachtingen naar de stad van het kadastraal middelpunt* van Nederland, voor een Werksessie van de Commissie Onderzoek en Onderwijs. De onderwerpen op tafel: welke bouwstenen of modules vinden deze professionals absoluut noodzakelijk voor vers afgestudeerden? Is het handig om een algemeen Geo certificaat vast te stellen, zoals dat in allerlei werkvelden al tot stand is gekomen? Een zinvolle bijeenkomst, die wel om snelle vervolgstappen schreeuwt. De gezamenlijke afstemming met het onderwijs kan namelijk beter.

Een lobby voor Geo

GeoBusiness Nederland, de branchevereniging voor bedrijven die werken met geo-informatie, neemt de relatie met onderwijs en onderzoek serieus. Het is zelfs een speerpunt geworden in de huidige lobbyagenda, naast een gelijkwaardig en eerlijk speelveld en economische groei. Voor onderwijs en onderzoek wordt de aandacht verdeeld over promotie van het vakgebied en ondersteuning van geo-opleidingen.

GeoBusiness wil nu een stapje verder gaan dan promotie en ondersteuning: samen onderwijs bedrijven. Dat leest misschien alsof de leden nu ineens zelf voor de klas willen gaan staan, als een soort van hybride docenten, maar dat is, naast een paar uitzonderingen, absoluut niet het geval. Wel willen we (ondergetekende tekent hier mede voor) meer zijn dan een promotor van goed onderwijs: het gaat om een goede aansluiting tussen onderwijs en het hele werkveld.

Het bijzondere van onderwijs blijft dat vrijwel iedereen het zelf heeft mogen ondervinden en dat we zo allemaal ervaringsdeskundige zijn. Het ‘kopje koffiegesprek’ gaat dan al snel over die docent van vroeger, die zo ontzettende boeiend lesgaf, maar die voor anderen juist aanleiding was om een andere studierichting te kiezen. Extra toepasselijk voor deze bijeenkomst: er was ook huiswerk vooraf. Met vragen als: wat wil je vandaag bereiken? Of wat zijn de vijf minimale competenties van de geo-professional en welke competenties mis je nu vooral, bij de nieuwe collega en de veteraan?

De brug tussen onderwijs en het bedrijfsleven

Wat hebben bedrijven (lees organisaties in het algemeen) nu met het onderwijs, en omgekeerd? Het zijn heel verschillende takken van sport, maar ze zijn tot elkaar veroordeeld: als afgestudeerden uit het onderwijs geen baan kunnen vinden in het werkveld, waarvoor ze zijn opgeleid, dan gaat er iets verkeerd. En omgekeerd, als organisaties behoefte hebben aan nieuwe kennis en vaardigheden, maar deze niet kunnen vinden bij jonge professionals, ook dan slaan we de plank mis. De mismatch, tussen wat opleidingen opleveren en waar organisaties behoefte hebben, stond deze middag centraal.

Terwijl geo als werkveld is verbreed, missen we juist de diepte in kennis, die voor sommige banen een vereiste is. Voor een aantal leden van GeoBusiness valt er gewoon niet aan vakbekwaam personeel te komen. Dat was al het geval voor er sprake was van een gespannen (of overspannen?) arbeidsmarkt. Geo moet sexy zijn, of minstens zo worden gebracht, kwam meermaals naar voren uit de discussie. Dat landmeten niet sexy zou zijn vind ik zelf onbegrijpelijk. Met weer of geen weer, er lekker op uittrekken, het te meten land tegemoet. Brat Pitt zelf gaf in Seven Years in Tibet al het goede voorbeeld (zie ook ‘Landmeters stralen op het witte doek’, Geo-Info).

De kloof tussen het onderwijs en het bedrijfsleven zal altijd blijven bestaan, ook al heeft het onderwijs iets bedrijfsmatig en wordt er in het bedrijfsleven ook kennis opgebouwd en doorgegeven. Het gaat er juist om deze kloof te overbruggen, de brug steviger te maken, gemakkelijk toegankelijk te maken, of beter te construeren zo u wilt.

Het goede nieuws is dat van vastgoed tot marketing, van ICT tot Geo, Media en Design: GIS en Geo-informatie komen in steeds meer opleidingen aan de orde. Wat weet je nu echt als je van een opleiding afkomt? Het is wel lastiger om te bepalen wie nu hoeveel en welke kennis van Geo heeft opgedaan. Daarnaast lijkt deze opgedane kennis steeds sneller te verdampen, omdat het geo-werkveld in de versnelling zit. Mogelijk kan een certificatieprogramma hier uitkomst bieden. In de Angelsaksische landen is zo’n certificaat al lang de norm (als voorbeeld: www.gisci.org) We hebben besloten deze mogelijkheid actief met de partners uit het onderwijs te onderzoeken.

Als Geo overal is

Nog vol in de actiemodus gingen de leden weer op weg. Ons tussenrapport geeft nog geen voldoende aan. We zijn nu in afwachting van een uitvoerig verslag, met een aanvullende actieplan, zodat we samen met het onderwijs, aan de slag kunnen.

De quote van de dag kwam van geo-veteraan Fred Janssen, “als Geo overal is, is het nergens meer.” Helemaal gelijk, pas dan is geo de normaalste zaak van de wereld. Tot we zover zijn is er nog genoeg werk aan de winkel. Aan een actieve bijdrage aan de Geoweek zal het niet liggen. Daarvoor hebben zich al meer dan tien leden van GeoBusiness aangemeld. Samen onderwijs bedrijven werkt het best als we er vroeg mee beginnen.

* Als je niet weet waarom Amersfoort een bijzondere plek is voor de landmeters van Nederland, dat is er toch wat fout gegaan bij je geo-opleiding.