Tussen de cactussen op Bonaire – onderzoek in het Caribisch gebied
Washington Slagbaai National Park op Bonaire is een plek die ernstig te maken heeft met de gevolgen van klimaatverandering. Om de natuur te beschermen werkt Stichting Nationale Parken Bonaire (STINAPA Bonaire), samen met Nederlandse partijen. Zoals Hogeschool van Hall Larenstein. Studenten Casper en Thijs onderzoeken momenteel erosie, bodem en vegetatie in het nationale park.
Washington Slagbaai National Park, het grootste nationale park van Caribisch Nederland, kampt met problemen als erosie, droogte, maar ook overstromingen in het regenseizoen. Bonaire is zeer kwetsbaar wanneer het gaat om klimaatverandering, evenals andere kleine eilanden, in 2022 kopte NOS er al over. Voor het nationale park komt daar nog bovenop dat de ligging ervan op het eiland ervoor zorgt dat bij regen de wolken zeer lokaal blijven hangen, waardoor er in korte tijd veel regen kan vallen (50 mm in 10 minuten (ter vergelijking, dit valt gemiddeld in Nederland in de hele maand maart). Wanneer dit gebeurt veranderen de drooggevallen beken in modderstromen die de grond wegspoelen. Als gevolg daarvan verzanden de zoutmeren en beschadigt het koraalrif voor de kust. De gevolgen voor de natuur en het leven in de zee zijn enorm. In het park zelf ontstaat ook schade aan de wegen, het park moet dan worden gesloten voor bezoekers terwijl toerisme op dit eiland economisch een grote rol speelt.
In korte tijd valt veel regen waardoor de drooggevallen beken in modderstromen veranderen
STINAPA Bonaire speelt een cruciale rol in het beheren en beschermen van de natuurlijke omgeving van het eiland, waaronder de mariene en terrestrische ecosystemen. De organisatie werkt samen met Green Overseas Program van de Europese Unie en verschillende Nederlandse partijen en overheidsinstanties om de natuur op Bonaire te beschermen en te behouden. Een van die partijen is het lectoraat Inclusief Natuurbeheer van Hogeschool Van Hall Larenstein, dat gespecialiseerd is in watermanagement, bodemkunde en natuurbeheer. Er werken onderzoekers met veel kennis over geologie, hydrologie en ecologie en ze doen voornamelijk praktijkgericht onderzoek met concrete toepassingen.
Afstudeeropdracht
Studenten Casper Dekker en Thijs van Brouwershaven doen hun afstudeeronderzoek op Bonaire. Dat klinkt heerlijk, afstuderen in het Caribisch gebied. Dat is het deels ook, maar de realiteit voor de mannen is ook dat ze hele dagen tussen de cactusplanten doorbrengen en om de vijftig meter een grondboring doen in de droge aarde. Het echte werk dus! Met hun afstudeeropdrachten dragen ze bij aan het ontwikkelen van een watermanagementplan voor Washington Slagbaai National Park.
Casper studeert Bos- en natuurbeheer met een focus op toegepaste ecologie. Hij doet hiervoor onderzoek naar erosie. Uit droge waterstromen haalt hij gegevens op over bodem en vegetatie en hij kijkt specifiek naar het effect van de vegetatie op erosie.
Thijs studeert Land- en watermanagement en houdt zich bezig met de bodem. Om de 50 meter haalt hij een bodemmonster op uit een rooi (drooggevallen beek).
Veel van die monsters gaan straks mee naar Nederland voor verder onderzoek, maar een deel kan ook al op Bonaire worden verwerkt.
Casper en Thijs zien zichzelf vooral als toeleveranciers van de data, naar eigen zeggen doen ze het onderzoek voorafgaand aan de ontwikkeling van het watermanagementplan. De volgende groep studenten heeft meer als doel om oplossingen te bedenken. In 2026 moet het plan af zijn.
Onderwijs
STINAPA Bonaire houdt zich naast beheer van de nationale parken ook bezig met educatie. Om op het eiland bewustwording rondom de klimaatproblematiek te creëren en de waarde van de natuur over te brengen op zowel lokale bewoners als toeristen. Er worden wandelingen, lezingen en workshops georganiseerd. STINAPA Bonaire heeft een speciaal programma voor onderwijs, om jongeren te betrekken bij de projecten en ze te laten leren over de bijzondere natuur op Bonaire. Casper en Thijs kwamen in dat kader een keer tussen de cactussen uit en mochten gastles verzorgen op een school, over erosie, een leuke ervaring!
MEER WETEN?