Geograaf 3.0 aan de bak

In 2012 startten 22 studenten met de nieuwe hbo-opleiding Geo Media & Design. Inmiddels zijn 14 van hen afgestudeerd en allemaal aan het werk of bezig met een vervolgstudie. Waarom een nieuw hbo-traject en wat levert dit op?

In 2005 verscheen Google Maps op internet, Buienradar startte in 2006 als website, in 2007 werd de eerste iPhone in Europa geïntroduceerd en algauw verplaatste autonavigatie zich van aparte kastjes naar de smartphone. 

De makers van Google Maps, TomTom en Buienradar waren in staat bruikbare informatie te presenteren vanuit complexe onderliggende data, en interactieve apps te ontwikkelen. Veel van die gebruikersoplossingen zijn overgenomen door vormgevers van interactieve kaarten en apps. Mensen vinden het inmiddels heel gewoon om te zien hoe kaarten op hun telefoon zich aanpassen aan hun locatie en aan hun vraag. Dat daarvoor allerlei technologie en een goed ontwerp nodig zijn, is voor de gebruiker niet relevant. 

Gps, sensoren en drones maken het mogelijk om veel meer dan voorheen te werken met ruimtelijke data. Maar ook heel veel niet-ruimtelijke data zijn ruimtelijk te maken. Als een tabel met data ook een kolom met postcode, plaatsnaam of landnaam bevat, zijn die data ruimtelijk te maken door ze te combineren met data waarin de locatie of geometrie van postcodes, plaatsen of landen is opgeslagen. 

De mogelijkheden van een ruimtelijke benadering van onderzoeksvragen zijn explosief gegroeid. Patronen en relaties worden zichtbaar, vergelijkingen worden inzichtelijker en real-time besluitvorming op basis van locatie wordt mogelijk. 

Alleen als techniek, onderzoeksvraag en ontwerp goed op elkaar aansluiten, kan geo-informatie meerwaarde bieden. Geo Media & Design bij HAS Hogeschool leidt hbo-professionals op die daarin een verbindende rol kunnen spelen.

Opleiding

In het eerste studiejaar oriënteren GMD-studenten zich op ruimtelijke praktijkvraagstukken, data, geo-informatietechnologie en design. Er is een continue wisselwerking met het werkveld, het eerste jaar in de vorm van excursies en gastlessen. Het tweede jaar begint met een 10-weekse oriëntatiestage, gevolgd door modules waarin studenten het geleerde in projecten toepassen. Het derde jaar omvat 30 weken stage, in Nederland en in het buitenland. De eerste helft van het vierde jaar kunnen studenten een verdieping doen op een van de drie specialisaties: engineer (techniek), analyst (onderzoek & analyse) en design (ontwerp). Ze voeren dan ook externe opdrachten uit. Het laatste half jaar werken ze aan een door een externe klant betaalde opdracht (zie kaders).

Aan de bak

Twee lichting studenten van Geo Media & Design zijn inmiddels afgestudeerd. Vier van hen vertellen op deze spread over hun afstudeeronderzoek en hun huidige (werk)plek.

Reinier is afgestudeerd op een opdracht voor het Vogeltrekstation in Wageningen. Het station heeft de afgelopen eeuw meer dan tien miljoen meldingen van geringde vogels opgeslagen in een database. Die gegevens leggen de omzwervingen van de vogels bloot. Het Vogeltrekstation wil deze data toegankelijk maken voor het grote publiek en heeft Reinier gevraagd een webatlas te ontwikkelen, zodat onderzoekers en beleidsmakers de data makkelijker kunnen gebruiken. De webatlas is momenteel nog niet online. 

Reinier: ‘Ik geef nu zelf les op de opleiding GMD bij HAS Hogeschool. Het leuke daaraan is de grote diversiteit aan mensen en werkzaamheden. Ik geef practicumlessen Adobe Illustrator, Photoshop en InDesign en begeleid projectgroepen en studenten bij hun stages. Ik help graag mensen een stukje verder en denk oplossingsgericht. Toch ligt mijn droombaan niet in het onderwijs en ben ik blij om binnenkort bij Geodan te beginnen in een baan waarin ik mijn talenten kwijt kan.’ 

Iris is afgestudeerd op een opdracht voor het KNMI, dat gebruik maakt van data van Rijkswaterstaat. RWS meet met sensoren op 330 locaties in Nederland de wegdektemperatuur, de luchttemperatuur en de geleidingswaarde. Die gegevens worden gebruikt om voorspellingen te doen over gladheid. Uit een grote hoeveelheid data concludeerde Iris dat de rechterrijstrook gemiddeld 0,9°C warmer is dan de linker, en dat een normaal wegdek 0,3°C warmer is dan op een viaduct en 0,4°C warmer dan op een brug. Door te corrigeren op deze meetafwijkingen is gladheid nauwkeuriger voorspellen. Iris: ‘Ik doe nu de premaster aan Tilburg University. Dit is een voorbereiding op de master Data Science: Business and Governance, waarin ik onder andere de vakken Data Processing (Advanced), Statistical Programming with R en Social Data Mining wil volgen. Over vijf jaar zie ik mijzelf grote hoeveelheden data analyseren om tot interessante ontdekkingen te komen. Mijn droombaan is als data scientist in conservation over de hele wereld te werken!’ 

Thomas is afgestudeerd op een opdracht voor Food4Bees. Deze stichting zet zich in voor de leefomstandigheden van bijen en hommels. In bepaalde gebieden is er onvoldoende aanbod van bijenvoedsel (nectar en pollen). Dat brengt de insecten, maar ook de bestuiving van allerlei planten in gevaar. Thomas heeft gewerkt aan twee applicaties. De een stimuleert burgers het voedselaanbod voor insecten te vergroten. De andere app, Food4bees index, geeft imkers en natuurbeheerders inzicht in het voedselaanbod in een gebied. Daaruit is bijvoorbeeld af te leiden of er ruimte is voor plaatsing van een extra bijenvolk. Thomas: ‘Ik heb inmiddels met anderen een eigen bedrijf opgericht, Forget the Fish, en ontwerp vooral applicaties en websites. Daarnaast ben ik bezig met alles wat komt kijken bij het opzetten van een bedrijf, zoals netwerken. Mijn droombaan? Ik zou niets kunnen bedenken wat ik op dit moment liever doe. 

Ken is afgestudeerd op een opdracht voor Waterschap Hunze en Aa’s. Er zijn steeds meer open data beschikbaar en overheidsinstanties bieden veel data aan via portalen. Om daarvan bruikbare informatie te maken, moet je de wensen van gebruikersgroepen inventariseren. Ken heeft voor drie groepen informatie-oplossingen ontworpen. Een daarvan is Schouw op de kaart. Via deze app kun je als inwoner nagaan welke sloten je op of langs je perceel moet schoonhouden in de herfst (zogenoemde schouwverplichtingen). De applicatie vervangt schouwkaarten in pdf-vorm, waarin het zoeken is naar je eigen perceel en de bijbehorende schouwverplichtingen. Ken: ‘Ik werk momenteel bij KYL BV aan diverse projecten. Dat varieert van het beheren van de bedrijfswebsite tot het configureren van applicaties met interactieve kaarten en het ontwerpen van infographics. Ik ben blij met de vrijheid die ik in die projecten krijg om tot een mooie oplossing voor de klant te komen. Zo kan ik nieuwe dingen introduceren in elk product en blijf ik mezelf ontwikkelen. Mijn ambitie? Ik denk eraan een eigen geo-designbedrijf op te richten.’