Hein de Haas bij Vandaag Inside: ‘Ga mij niet vertellen hoe het zit’

In september was migratie-expert Hein de Haas te gast bij Vandaag Inside. Hij is een van de 
weinige geografen die in de media aan het woord komt. ‘Eindelijk’, verzucht een deel van de beroepsgroep. Anderen vragen zich af wat het uithaalt.

Vandaag Inside is een veel bekeken tv-programma waarin gasten fungeren als omlijsting voor de ongeremde humor en wijsheden van tafelgenoten Johan Derksen, René van der Gijp en presentator Wilfred Genee. Dat was deze keer anders. De Haas, auteur van het bekende boek Hoe migratie echt werkt, had een goed verhaal waartegen weinig in te brengen was, en kende geen enkele schroom om zijn kennis van migratie uit te dragen. Genee merkte zelfs op dat Vandaag Inside nog nooit zo veel diepgang had gehad en Derksen verzuchtte op enig moment dat hij nog geen mening had kunnen geven.

Reacties

Een eclatant succes voor de geowetenschap en de gefundeerde mening zou je denken. Maar hoe reageerden de kijkers op deze dertien minuten? Op het YouTube-kanaal van VI (385.000 abonnees) volgden al snel de eerste reacties. Die waren veelal positief. 

‘Eindelijk een stem die normaal kan uitleggen, waar de pijnpunten va[n] immigratie liggen.’

‘Eindelijk keer een fatsoenlijk verhaal in plaats van dat populistische gelul avond aan avond.’

‘Kunnen we (met alle respect voor) Schoof niet wieberen en Hein de Haas als premier aanstellen? Eindelijk iemand die vertelt hoe het echt zit en niet goedkope zoete broodjes loopt te verkopen.’

In totaal verschijnen in een maand zo’n 1500 reacties. Maar die zijn lang niet allemaal zo positief. Er is een groep die er duidelijk plezier in schept De Haas te beledigen of op oneigenlijke gronden te diskwalificeren. 

‘Flikker toch op tokkie‘

‘...Hein de Haas had voor bouwvakker moeten leren...had Nederland nog wat aan hem gehad...‘

‘..ik zou zulke “geleerden” vaker uitnodigen...dat maakt de PVV alleen maar nog groter...dank aan de redactie van VI...goed dat mensen het eenzijdige gewauwel van deze harlekijn doorzien...’

‘30 jaar onderzoek en tot deze conclusie komen. Totaal wereldvreemd. Geef deze man een touw en een stoel’

Het zijn digitale reacties van de spreekwoordelijke oom op verjaarsfeestjes van vroeger. Het lijkt weinig zin te hebben in discussie te gaan, want argumenten spelen geen rol. Dat geldt ook voor een tweede groep die zonder duidelijke onderbouwing de schuld van alles legt bij de overheid, regering of politiek.

‘Als ze het niet kunnen oplossen waar betalen we dan belasting voor!’

‘Ontleed het nog maar 200x en leg het nog maar duizend keer uit zoals je het aan een kind zou voorschotelen. De overheid doet toch Niks Nuttigs.’

Verder blijken nogal wat reageerders enkel oog te hebben voor een deel van het migratieverhaal. Terwijl De Haas zijn best doet diverse aspecten te kwantificeren en hun impact te duiden, lijken een hoop mensen niet te willen aannemen dat het migratieverhaal complex is en uit veel facetten bestaat. Het duidelijkst komt dat naar voren in de snelle oplossingen die worden aangedragen en verkeerde conclusies die getrokken worden over arbeids- en asielmigratie. 

‘Nog nooit zo dom gelul gehoord Hij moet bij Ter Apel kijken’

‘Dit is de samenvatting van een man die de problemen met migratie uit data haalt, dan krijg je zo'n slap kwantitatief verhaal. Migratie en de problemen gaat wel iets dieper dan dit, als men begint over dat het grote probleem arbeidsmigratie is sla je sowieso de plank volledig mis en snap je er niet veel van.’

‘Gezinsmigratie is groter probleem dan arbeidsmigratie. Heel veel niet-westerse migranten laten een partner uit land van herkomst overkomen om mee te trouwen. Dat verandert de demografie op lange termijn echt aanzienlijk maar iedereen lijkt dat feit te negeren.’

Het grootste deel van de instroom in Nederland betreft arbeidsmigranten en juist dit heeft grote gevolgen voor de woningsector en de gezondheidszorg. Maar veel reageerders lijken weinig problemen met hun komst te hebben. Zij hebben evenwel een onverholen afkeer van moslims en islam.

‘In de 1e zin spreekt hij zichzelf al tegen... Verder aardige man.. Niks over extreme werkeloosheid onder bepaalde culturen.. Niks over de gevolgen van +40 jaar uithuwelijking (=slavernij volgens de VN) faciliteren...of oververtegenwoordiging in criminaliteit, en toename excessief geweld...’

‘Niemand heeft het over arbeidsmigranten waar ze last van hebben, het gaat gewoon over gelukszoekers uit islamitische landen, maar daar durft niemand wat over te zeggen op tv.

‘[…] Geen woord over de islam. Nodig gewoon een onafhankelijk iemand uit.’

De reacties richten zich ook op links en de Randstad.

‘wereldvreemd uit 020’

‘Je ziet overal een linkse invalshoek in terug. In België is slechts 4% van de woningen sociale huur, en de overheid speelt daar nauwelijks een rol in het bouwen van huizen. Hierdoor is de woningmarkt veel vrijer dan hier, maar toch kampen ze niet met extreem hoge huizenprijzen zoals wij.’

‘Na 9 minuten komt de aap eindelijk uit de mauw, meneer De Haas is een aanhanger van extreemlinks’

En soms komt alles samen in de onwil de socioloog-geowetenschapper te geloven. 

‘Heintje vertelde alleen het economische probleem en niet het sociale probleem. Het sociale probleem is de islamisering en de enorme criminaliteit. Het voortrekken van allochtonen door de overheid. Dat had korter kunnen duren dan 25 a 30 jaar onderzoek (van ons geld trouwens).’

‘Dit is geen wetenschapper. dit is een activist met een diploma’.

Kortom, een prachtig optreden in het hol van de leeuw bracht Hein de Haas bijval en respect uit eigen kring en een deel van het publiek, maar op social media werd vooral giftig gereageerd. Wij hebben een goed verhaal, maar hoe laat je dat landen? 
Onderwijs biedt daartoe volop kansen. In Geografie-2024-4 deden drie docenten-onderzoekers aardrijkskunde en geschiedenis een dringende oproep meer bij te dragen aan het ontwikkelen van veerkracht bij leerlingen nu veranderingen, problemen en transities zo indringend op ons afkomen. Het bezoek van leerlingen aan de migrantenopvang in de buurt van Napels (zie Geografie-2024-6 en -7) laat zien dat je leerlingen wel degelijk aan het denken kunt zetten over de inrichting van de wereld en een eerlijke verdeling. En zij hebben de toekomst.

• youtube.com/watch?v=8QIqXlFyA78