In maart van dit jaar verscheen de Diercke International Atlas. Hij is bestemd voor scholen met tweetalig onderwijs, waar Engels de voertaal is bij niet-talenvakken zoals aardrijkskunde, geschiedenis, economie en maatschappijleer. ‘Diercke’ is op verschillende fronten een waardevolle aanvulling op de vertrouwde ‘Bos’.

De boeken die in Geografie november/december 2010 zijn gerecenseerd:

• Het bedwongen bos. Nederlanders en hun natuur.
• Verborgen wildernis. Ruige natuur & kaarten in Nederland. 
• 1810-2010: 200 Jahre Geographie in Berlin. 
• Science as a Contact Sport. Inside the Battle to Save Earth’s Climate.
• Geschiedenis en Cartobibliografie van de provincie Zeeland tot 1860.  
• Global Shift. Mapping the Changing Contours of the World Economy.
• Handleiding. Landschap in Zicht! Samen met bewoners hun landschap waarnemen, beschrijven en waarderen.
• Balans van de Leefomgeving 2010.

Op veel pabo’s wordt de laatste tien jaar minder tijd uitgetrokken voor het vak aardrijkskunde. Ook is er minder aandacht voor de vakinhoud, zo blijkt uit een enquête onder de opleiders.

GIS kent legio toepassingen. Het voortgezet onderwijs werkt al met EduGIS online, en ESRI Nederland heeft samen met de EduGIS-partners een desktopversie ontwikkeld: EduGIS Lokaal. Daarmee kunnen docenten en leerlingen de leerstof zelf presenteren, bewerken en analyseren.

Sinds drie jaar kiezen minder leerlingen aardrijkskunde in de bovenbouw havo en vwo. Zo niet op de Katholieke Scholengemeenschap Etten-Leur. In een gesprek met Theo Hoebink en zijn aardrijkskundecollega’s proberen we te achterhalen waarom op deze school wel lukt wat elders zo moeilijk gaat.

Het aardrijkskundeonderwijs kent veel dimensies. Deze Geografie-special gaat in op een aantal interessante ontwikkelingen. Met onderzoeksrapportages, interviews en beschouwingen over AK in het basisonderwijs, vmbo, havo/vwo en de pabo, AK in het buitenland, de vaksectie, schoolboeken, ICT en veldwerk.

De laatste tien jaar neemt het aantal havo- en vwo-leerlingen met aardrijkskunde in het pakket af. Dit komt deels door de Vernieuwde Tweede Fase. Aardrijkskunde is sinds 2007 geen verplicht profielvak meer bij Economie & Maatschappij maar een keuzevak, net als bij de profielen Cultuur & Maatschappij en Natuur & Gezondheid. Verkoopt de aardrijkskundedocent zijn vak wel goed?

Voetbal verbroedert én verdeelt. In Burenruzies bekijkt Frank Grootemaat nationalisme en geografische identiteit aan de hand van twaalf voetbalgevechten tussen buurlanden. Van Nederland versus Duitsland, tot Irak versus Iran.

Luuk Lubberding signaleert dat in de Vernieuwde Tweede Fase de belangstelling voor aardrijkskunde op veel scholen is afgenomen. Reden? In vervolgopleidingen is AK niet verplicht en wat je ermee kunt worden behalve leraar, weten maar weinig scholieren.

Ben de Pater recenseert en tipt elk nummer een aantal boeken.