Kaarten werden vroeger gedrukt van koperplaten, waarin de lijnen en letters waren gegraveerd en/of geëtst. Een van de voordelen van dit procedé was dat de graveur na verloop van tijd wijzigingen in de plaat kon aanbrengen. De kaart van Gelderland van Frederick de Wit uit de 2e helft van de 17e eeuw is maar liefst negenmaal gewijzigd, zodat er tien verschillende ‘staten’ van die kaart zijn.
In de collectie van het KNAG bij het Allard Pierson in Amsterdam bevindt zich deze kaart van Nederlands-Indië uit 1873. Vooral de rode tekst rechts onderin intrigeert. Want wat is een ‘premie-kaart’?
De route van Bloemendaal naar Duiven volgt de Eem, waar het landschap na een voorde verandert. Het maaiveld stijgt boven NAP, en afwatering verloopt via beken als Barneveldsche Beek. Historische documenten roepen vragen op over de aanwezigheid van een echte rivier bij Amersfoort. Deze inzichten zijn relevant voor klimaatbestendige stadsplanning, wellicht door water langer vast te houden in een doorstroommoeras.
In aanloop naar de verkiezingen afgelopen november betoogden enkele politieke partijen dat het tijd was voor rigoureuze maatregelen om de stem uit ‘de regio’ beter te horen in het parlement. Pieter Omtzigt (NSC) en Caroline van der Plas (BBB) pleitten zelfs voor herinvoering van een districtenstelsel. Waar kwamen Tweede Kamerleden de afgelopen dertig jaar vandaan? En is er een verband tussen regionale (onder)vertegenwoordiging en regionale onvrede?
Aan de hand van twee willekeurig gekozen kaarten uit de collectie van het KNAG laten de auteurs zien dat je een kaart op allerlei manieren kunt analyseren en interpreteren. Ze gebruiken daarvoor het handboek Oude kaarten lezen, waaraan ze zelf meeschreven. Dat smaakt naar meer.
De Zwarte Zee vormt al bijna tien jaar het treurige toneel van de strijd tussen Rusland en Oekraïne. Maar er grenzen meer landen aan deze zee, met evenzovele verhalen. Bert Spiertz brengt ze tot leven in prachtige beelden.
Een bergmeer op 2550 m hoogte waarvan de bodem langzaam wegzakte, heeft de evolutie van de vegetatie en het klimaat in de noordelijke Andes gedurende twee miljoen jaar vastgelegd in ruim een halve kilometer sediment. Paleo-ecologen van de Universiteit van Amsterdam werken al veertig jaar aan het ontrafelen van dit archief.
