geografie oktober 2023

Herovering van de platformeconomie | Plaattektoniek op Kreta | Nieuwe directeur Planbureau voor de Leefomgeving: ‘De grootste vijand van transities is inertie’ | Geoanimatie over de structuur van de mantel | Explosief vulkanisme

Kennis

Grens tussen Ierland en Noord-Ierland

Al 100 jaar omstreden: Hoe dachten en denken geografen over grenzen?

Heugelijke feiten: afgelopen voorjaar bestond het Goede Vrijdagakkoord een kwart eeuw en kwamen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk eindelijk tot definitieve afspraken over de Noord-Ierse grens in het handelsverkeer. De grens leidt al ruim een eeuw tot spanningen. En ruimer: hoe keken geografen deze eeuw naar grenzen?

Noord-Ierland
Kennis

Het publieke belang voorop

De herovering van de platformeconomie

In de grillige platformeconomie verdwijnen digitale aanbieders zoals flitsbezorgdiensten soms even snel als ze opdoken. Waar platformtechnologie oorspronkelijk in dienst stond van een deeleconomie op idealistische grondslag, domineren nu vooral commerciële partijen. Seoul en Barcelona scheppen condities voor een lokale, democratische platformeconomie.

Kennis

Griekenland: steile hoogtes, brede vlakten

In Europa komen over relatief korte afstanden aanzienlijke hoogteverschillen voor. Als Nederlander heb je dat niet zo in de gaten, maar in Griekenland zijn daar legio voorbeelden van. Dat heeft alles te maken met tektoniek.

Griekenland
Nieuws

Nieuwe directeur PBL Marko Hekkert: ‘De grootste vijand van transities is inertie’

Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) heeft sinds januari een nieuwe directeur, Marko Hekkert. Als hoogleraar Dynamics of Innovation Systems is hij een van de transitiespecialisten in Nederland. Hekkert heeft een opvallende visie op de grote opgaven waarvoor Nederland staat: het Rijk hoeft niet in alle transities het voortouw te nemen. Frank van Dam, onderzoeker bij het PBL, zocht zijn nieuwe directeur op

Kennis

De mars van Selma naar Montgomery (Alabama)

In de strijd voor een betere positie van minderheden in de Verenigde Staten speelden burgerrechtenbewegingen een wezenlijke rol. Aanvankelijk vooral onder de Afro-Amerikanen, later ook onder Latino’s, Native Americans en andere groeperingen.

Verenigde Staten
Kennis

Leegstand boven winkels ondanks woningnood. Da’s toch van de gekke?

Ondanks het woningtekort is er in Nederland veel leegstand, bijvoorbeeld boven de winkels in stadscentra. Als hier gewoond kan worden, levert dat behalve enthousiaste huurders ook aantrekkelijke, multifunctionele en toekomstbestendige binnensteden op. Toch blijkt dit geen eenvoudige opgave.

huisvesting
Kennis

Laarder Wasmeren en Eem

Verken glaciaal Nederland, van de Utrechtse Heuvelrug tot de Eemvallei. Ontdek hoe boeren dit zandlandschap naar hun hand zetten en hoe fysisch geografen verrassende ontdekkingen doen over oude begraven bodems in de Laarder Wasmeren.

In de lijn van Dan
geologie
historische geografie
Kennis

Explosief vulkanisme

Waarom ontstaan er ook stratovulkanen als de ene oceanische plaat onder een andere duikt? Daar is het magma toch niet zo stroperig als onder een continentale plaat?

Vraag het de geoloog
geologie
onderwijs
Kennis

Nieuwe geoanimatie: de structuur van de mantel

Uit de rubriek ‘Vraag het de geoloog’ blijkt wel dat plaattektoniek een pittig onderwerp is om te behandelen in de klas. Bernd Andeweg schreef er regelmatig over in Geografie. En Douwe en Lars van Hinsbergen legden in april 2021 uit dat lesmethoden en examensyllabi nog niet in de pas lopen met de huidige wetenschappelijke kennis erover. Er is nu een geoanimatie die de structuur en processen in de mantel helder verbeeldt volgens de moderne inzichten.    

Kennis

De natuurinclusieve stad: meer dan groen alleen

Om de opwarming van de aarde te beperken, de biodiversiteit te herstellen en een gezonder leefmilieu te creëren, dienen steden natuurinclusiever te worden. Dat gaat verder dan de aanleg van extra parken of verticale bossen en beperking van de schade die we toebrengen aan de natuur. Zestien actiepunten ontleend aan een breed scala publicaties. 

Kennis

[6] Tweemaal Sumatra in 1873

In de KNAG-collectie bevinden zich twee kaarten van Sumatra uit 1873. Hoewel ze in hetzelfde jaar verschenen, verschillen ze totaal van inhoud. Wat is het verhaal erachter?

Cartografische leeftijdgenoten
cartografie
Opinie

Boeken Geografie oktober 2023

  • Planbureau voor de Leefomgeving. The Geography of Future Water Challenges. Bending the Trend. 215 p., beschikbaar op pbl.nl.
  • Hospers, G-J. 111 plekken in Twente die je gezien moet hebben. Thoth, 240 p., € 17,95.
  • Deinum, M. Binnenstad in beweging. Alkmaar 1945-2020. Verloren, 250 p., hardcover, € 30.
  • Hoving, R. Miep Oranje. Zoektocht naar de koerierster des doods. Prometheus, 247 p., € 21.
Boeken
recensie
Opinie

Twee werelden [podcast]

In Nederland geboren als cohters van gastarbeiders die in de jaren 1960 anuit Marokko
en Turkije hierheen kwamen, groeiden Fatima Bajja en Gulsah Ercetin op met twee culturen. Ze zijn nu allebei journalist bij de NOS en belichten in hun werk (maatschappelijke) problemen vanuit verschillende invalshoeken. In deze podcast komt echter ook hun persoonlijke verhaal aan bod. Ze onderzoeken waar de twee werelden waarin ze groot werden, met elkaar botsen en hoe ze daar vanuit hun eigen ervaring naar kijken.

Podcasts
recensie