Johan van Veen en het Deltaplan

Negentig jaar terug stelde Johan van Veen al dat de dijken te laag waren en hij bleef dat doen tot de Watersnoodramp van 1953. Hij werd spottend dr. Cassandra genoemd, naar  de mythische prinses, beeldschoon en met een godgegeven vermogen de toekomst te voorspellen. Maar de ‘Vader van het Deltaplan’ is zonder meer de scherpzinnigste onheilsprofeet uit de Nederlandse geschiedenis.

Na de stuwwal die de oostelijke begrenzing vormt van het grote glaciale bekken van de Gelderse vallei, daalt de ‘lijn van Dan’ een klein stukje af richting een gebied dat gedurende de een-na-laatste ijstijd, het Saalien, geïsoleerd lag tussen drie stuwwallen. Die van Ede in het westen, de stuwwal van Oud-Reemst in het noorden en die van Arnhem in het zuidoosten. Tijdens de aanleg en verbreding van de spoorlijnen en snelwegen in dit gebied konden geologen de glaciale structuur hier goed onderzoeken. 

De ‘veranderpijn’ vanwege het verlies aan voorzieningen op het platteland is veelzijdiger dan vaak gedacht. Hoewel de bereikbaarheid van basisvoorzieningen belangrijk is voor kwetsbare groepen, is het vooral de sociale, symbolische en emotionele waarde ervan die leidt tot een gedeeld gevoel van verlies.

Kaart en landschap, een Groningse noviteit uit 1954

In een vierluik belicht Lowie Brink opvallende innovaties in de schoolcartografie uit de afgelopen eeuw. In deze aflevering een wandkaart met een denkbeeldig landschap en een fictieve kaart eronder, bedoeld om aardrijkskundige begrippen aan te leren.

Terwijl fysische geografie op de middelbare school tegenwoordig bar weinig aandacht krijgt, zijn er in de loop der tijd heel wat (les)boeken over het landschap verschenen. Die werden en worden vooral gebruikt in het hoger onderwijs. Ze schetsen de ontwikkeling in het fysisch-geografisch denken.

Wanneer je aan carnaval in de Brabantse steden denkt, dan denk je vooral aan drukte. Heel veel drukte. Alleen al in Oeteldonk (Den Bosch) komen tijdens carnaval dagelijks meer dan 60.000 mensen feestvieren in de kleine binnenstad. Bereikbaarheid en vervoer zijn in die dagen grote uitdagingen in het Brabantse. Hoe krijg je alle carnavallers de stad in en uit? Met een paar buschauffeurs die een extra rondje rijden red je dat niet.

Eens in de vier jaar krijgen de Amerikanen een nieuwe president. Tijdens de verkiezingen kleurt de kaart van de Verenigde Staten rood en blauw, maar sommige staten blijven lang paars voordat de uiteindelijke kleur helder is. Deze zogenaamde swing states beslissen de uitslag van de verkiezingen, maar daar woont slechts een vijfde van de 340 miljoen inwoners die de VS rijk zijn. Waarom heeft die kleine groep zo’n grote invloed? 

Wil jij met een kritische blik meekijken naar het centraal examen 2025 vanuit je expertise als ervaren examendocent? Het KNAG zoekt 12 bevoegde en enthousiaste docenten voor de precorrectie aardrijkskunde vwo die het College voor Toetsen en Examens organiseert op zaterdag 1 februari 2025. 

Seks verkoopt. Maar toch is het verdomd moeilijk er binnen de geografie goed onderzoek naar te doen. Valerie De Craene, doctor in geografie, en werkt als onderzoeker aan een project rond ouderen, seksualiteit en plaats. Vanuit haar onderzoek een betoog om seks op de kaart te zetten.

Henk van Houtum pleit op de KNAG Onderwijsdag tijdens zijn lezing, gebaseerd op zijn recente boek Free the Map, voor een nieuw cartografisch verhaal dat de staatscentrische visie in cartografie overstijgt.