geografie juni 2011

Spaanse griep in de bouwsector

De spectaculaire ontwikkeling van de Spaanse economie vanaf de jaren 80 leunde zwaar op de bouw- en toeristensector. De wereldwijde financiële crisis heeft Spanje ongenadig hard getroffen. Het land zit met ruim een miljoen leegstaande woningen, vooral langs de kust, en een landelijke werkeloosheid van 21,3 procent. Het economisch roer moet om.

Spanje 25 jaar met Europa

Lang was Spanje een autoritaire staat waar andere landen in het openbaar liever niet mee te maken hadden. Met de toetreding tot de EG in 1986 kwam daar een eind aan en Spanje ontwikkelde zich tot een gewichtig lid van de EU. De crisis van de afgelopen jaren doet het eerdere succesverhaal echter verbleken.

De europeanisering van het Spaanse migratiebeleid

Wie over de Plazuela de la Puente in Madrid loopt, treft daar vaak groepjes migranten aan. Ze hopen op een klus van aannemers die hier voordelige arbeidskrachten komen ronselen. De meesten zijn in 2000-2007 gearriveerd. Arbeiders waren toen niet aan te slepen en veel migranten waren vóór hun komst al zeker van werk. Nu zit een groot deel al maanden zonder.

migratiebeleid

Het stenen vlot

Geologie van het Iberisch Schiereiland

In A Jangada De Pedra (Het stenen vlot) uit 1986 van José Saramago breekt het Iberische Schiereiland door aardbevingen los van Europa. Onzinnig? Ja. Toch zijn Spanje en Portugal wel degelijk een ‘stenen vlot’ geweest in het geologische verleden. Al was Spanje nog niet zoals we het nu kennen; Torremolinos maakte geen deel uit van het continent. Een interessante plek om te bestuderen hoe plaatbewegingen dit microcontinent vormgaven en nog steeds nu en dan opschudden, getuige de laatste schokken op 11 mei.

Klimaatverandering op het Iberisch Schiereiland

De temperatuur op het Iberisch Schiereiland is tussen 1950 en 2010 gestegen, de neerslag behoorlijk afgenomen. Maar een periode van 60 jaar is te kort en de regionale variatie te groot om te spreken van een langjarige trend.

Verwoestijning in Zuidoost-Spanje

Zuidoost-Spanje kampt met verwoestijning. Dat heeft alles te maken met klimaatverandering, veranderende patronen van landgebruik en -beheer, en een toenemend watergebruik.

klimaatverandering

Van steeneik en amandel tot broccoli en varken

Het fraaie landschap van Murcia is in de loop der tijd sterk veranderd. De mens plantte er olijven en amandelbomen. Het laatste decennium maken deze ‘traditionele’ gewassen steeds meer plaats voor zonnepanelen, scharrelvarkens en groentekassen.

Veldwerk in een veranderend dorp

Al meer dan 50 jaar gaan aardwetenschapstudenten van de VU naar het binnenland van Spanje om daar rond Fuente-Alamo en Jumilla hun eerstejaars veldwerk uit te voeren. Niet meer op ezels zoals in het Spanje van Franco. Ik kom er sinds 1996 vrijwel elke maand juni. Zo weinig als een zaterdagavond buiten eten op het dorpsplein is veranderd, zo veel is het zuidoosten van Spanje veranderd.

veldwerk

Gebiedsontwikkeling op zijn Valenciaans

Valencia-stad realiseerde hypermoderne ontwikkelingsprojecten. Maar de regio Valencia tekent voor een belangrijke planologische innovatie. Het ‘Valenciaans model’ brengt vaart in de ontwikkeling van bedrijventerreinen en woningbouwlocaties, en voorkomt dat overheden opdraaien voor investeringen in publieke voorzieningen, en alleen grondeigenaren daarvan profiteren.

Wijnproductie pompt nog altijd leven in de Rioja Alavesa

Achter de façade van een schijnbaar ingeslapen landbouwgemeenschap blijkt de Noord-Spaanse Rioja Alavesa een paradijs voor de breed geïnteresseerde geograaf. Zeker als hij van een goed glas wijn houdt.

Groot Baskenland als territoriale droom

Een strijd die gevoerd wordt met landkaarten; voer voor geografen zou je zeggen. Sinds jaar en dag spelen cartografische afbeeldingen van Baskenland een rol in een conflict dat voortleeft. De angst en haat zijn inmiddels onderdeel van de lokale cultuur.

Baskisch nationalisme en het Guggenheimeffect

Over Baskenland is veel geschreven – vaak over nationalisme, separatisme en terrorisme. Ook over het Guggenheim Museum in Bilbao is veel gepubliceerd – meestal over de revitalisering van de stad en het Guggenheimeffect. De twee fenomenen hebben echter veel met elkaar te maken.

Serie: Nederland in twaalf delen

Lucht in de Kop van Noord-Holland

De schone lucht is een groot pluspunt van de Kop van Noord-Holland. Tegelijkertijd moet de lokale economie blijven draaien. Het idee van de ‘ademende regio’ biedt kansen voor verdere ontwikkeling. Het geeft hoofdplaats Den Helder handvatten om er bovenop te komen.

De LandStad

Vanwege een verbouwing aan ons huis woon ik tijdelijk met mijn gezin op Kijkduinpark, een bungalowpark annex camping in Kijkduin, aan de zuidwestkant van Den Haag. Daar zitten we nu – als ik dit schrijf is het bijna Pasen – al weer twee weken in een zespersoons ‘chalet’. Wat een fraai Frans woord is voor een grote schoenendoos. Maar het is voorlopig mooi weer, dus mij hoor je niet klagen.

Blog: Stad in zicht

Verstekelingen uit verre oorden

Je zult maar een bananenplant in de tuin aan het ingraven zijn en er kruipt een giftige bananenspin uit. Er zijn Nederlanders die het overkwam. Wereldwijd is er een levendige handel in planten en soms liften daarbij onbedoeld organismen mee. Ze kunnen schadelijk zijn voor volkgezondheid, landbouw en natuur.

Key concepts in de aardrijkskundeles

In november presenteerde de Engelse onderwijsgeograaf Liz Taylor in Tilburg vier kernconcepten waarmee aardrijkskundeleraren de leerstof kunnen structureren. Het gaat om vier basisideeën waarmee geografen specifieke vragen stellen over de wereld en zich van andere vakdisciplines onderscheiden. Ze helpen om in de les de juiste geografische vragen te stellen en heldere antwoorden te vinden.

onderwijs