Wist je dat oceaanstromingen van grote invloed zijn op ons weer en klimaat, en daarmee op onze manier van leven? In ons geval, in Nederland, specifiek de Golfstroom. Zij brengt ons de relatief warme winters en redelijk wat neerslag, ons typische Nederlandse weer dus. Vroegere ijstijden hebben invloed gehad op deze stroom, huidige klimaatopwarming kan dat ook hebben. Fysisch geograaf Anke van der Geest legt uit hoe dat komt.

Ik wilde graag naar Chili vanwege het zout. Grote zoutmeren hebben mijn interesse, omdat ik kennis heb over het ontstaan van zoutlagen (waar ook ter wereld), maar ik wilde ook eens in het echt zien hoe of wat. Dan is het grootste zoutmeer van Chili, Salar de Atacama, toch een van de betere plekken om dat te zien! Dit zoutmeer bevindt zich in de Atacamawoestijn. In 2012 trok ik met een groep door deze woestijn, een tocht die eindigde aan de kust. Een wonderlijke wereld openbaarde zich, van Andes en Altiplano tot Atacama.

Laatst las ik een bericht dat gruis en stenen die gletsjers (gedeeltelijk) bedekken invloed hebben op het klimaat, zo zouden ze zorgen voor een minder snelle smelt. Wonderlijk genoeg zijn deze bedekkingen pas recent verwerkt in prognoses over klimaatopwarming.

Een karstlandschap is een landschap dat ontstaan is door oplossing van gesteente door (regen)water dat stroomt langs ‘paden’ in de gesteenten. Die paden zijn scheuren (macro of micro) in het gesteente. Hierdoor kunnen karstverschijnselen zowel bovengronds als ondergronds ontstaan en dit leidt tot vele, soms bizarre, structuren.

En waarom dat belangrijk is

Vorst heeft effecten op het landschap en laat soms kunstachtige verschijnselen achter. Fysisch geograaf Anke van der Geest maakte prachtige foto's van deze natuurkunst.

Résurgence is een Frans woord, maar bestaat ook in het Engels. Het betekent een soort herstart (renewal). Ik ken résurgence vooral uit karstgebieden, waar kalkgesteente ondergronds is opgelost waardoor grote holten en grotten zijn ontstaan, waar regenwater ondergronds gaat en waar soms hele rivieren de diepte in verdwijnen.

Ik ‘verzamel’ bergmeertjes in diverse landen, je moet er iets voor doen, maar dan heb je ook wat. Fantastische omgeving, mooie vergezichten. Ik kan er geen genoeg van krijgen.

Eind jaren ‘90 van de vorige eeuw hebben veel Utrechtse fysisch geografen in opleiding veldwerk in het 2e studiejaar gedaan, in het gebied van de Buëch. Dit is een deel van de Franse Vooralpen (Pré-Alpes du Sud) ten zuiden van Gap. Anke van der Geest kan het zich nog goed herinneren.

Ze zijn mooi om te zien, die basaltkolommen. Maar hoe ontstaan ze nu eigenlijk? Op het web kun je lezen dat ze zes- of vijfhoekig zijn en in afkoelende lava ontstaan, maar hoe dan? Hoe komen ze daar zo te staan? Hoe ‘groeien’ ze, vast niet als paddenstoelen?

Anke van der Geest verwonderde zich er over en ging op onderzoek uit.