De kust en overstromingsgevaar: zes tips voor lesmateriaal

1 mei 2017
Auteurs:
Annelies Beek
planoloog, Gemeente Apeldoorn
Dit artikel is verschenen in: geografie mei 2017
onderwijs
waterveiligheid
Nederland
Opinie
overstroming
FOTO: GABRIEL/FLICKR

Aansluitend op het tweeluik over het beheer van de Nederlandse kust in deze Geografie hebben we een inventarisatie gemaakt van leuk lesmateriaal over de kust en overstromingsgevaar.

 

1. Word kustmanager
In het spel Be a coastal manager moeten leerlingen Shoreville (Australië) beschermen. Als kustmanager moeten ze keuzes maken over bijvoorbeeld biodiversiteit en waterkwaliteit en dat binnen een bepaald budget. Halverwege het spel moeten ze beslissen hoe om te gaan met klimaatverandering. Door klimaatverandering zal het water erg hoog komen te staan en zullen er stormen zijn. De overheid vraagt advies. Direct ingrijpen kost geld, maar door niets te doen zal er op lange termijn schade ontstaan aan bijvoorbeeld de infrastructuur. Ook bebouwing aan de kust van een vogelreservaat heeft voor- en tegenstanders.
Zoek op ‘Be a coastal manager interactive’

2. Watermanager
De Watermanager is een game voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Hij omvat twee modules: het Rivierengebied en de Zeeuws-Hollandse Delta. Ook hier nemen leerlingen de rol aan van watermanager en moeten op zoek gaan naar een optimale oplossing voor watervraagstukken in deze gebieden. Dit kunnen ze doen door maatregelen aan te klikken en de effecten daarvan te evalueren. Hoe beter ze het systeem inrichten, des te meer punten ze krijgen. Zo leren ze hoe het watersysteem werkt, hoe de verschillende gebruiksfuncties afhangen van water én door water bedreigd worden, welke maatregelen mogelijk zijn om het systeem in te richten, en wat voor effecten die hebben. De game neemt twee lesuren in beslag, inclusief voor- en nabespreking. Er is een handleiding voor docenten met achtergrondinformatie en tips voor de voor- en nabespreking.
watereducatie.nl/watermanager/watermanager.swf > Start > De delta

3. Overstromingen in kaart
De lessenserie 'Hoogwater op het schoolplein?' maakt leerlingen bewust van de kwetsbaarheid van Nederland voor overstromingen. De serie is op dit moment ontwikkeld voor vijf waterschappen. Een daarvan is het hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, met lesmateriaal voor drie regio’s, waaronder de kustzone van Noord-Holland. Voor elke regio is er een serie van zes lessen over het hele proces van hoogwater, dijkdoorbraak en overstroming tot gevolgen en rampenbestrijding. Met de interactieve overstromingsrisicoatlas kunnen leerlingen verkennen wat er gebeurt als er in hun eigen omgeving dijken of duinen doorbreken. Door te klikken op dijken zien ze hoe het achterliggende land onder water loopt.
overstromingsrisicoatlas.nl/

4. Geoanimaties op de geobronnen
Op geobronnen.com staan onder ‘Nederland Water’ nog meer leuke tools, zoals de waterstand van je eigen stad ten opzichte van NAP, en Nederland bij en zeespiegelstijging van 0 tot 60 meter. Onder ‘Zee en kust’ staan tien (vooral Engelstalige) geoanimaties, bijvoorbeeld over kusterosie, het ontstaan van golven, de loop van warme en koude zeestromen en getijdewerking.
geobronnen.com/geoanimaties > Nederland Water en Zee en kust

5. Overstroom ik?
Hoe kun je je het best voorbereiden op een overstroming? Loop je in je eigen huis risico? En hoe hoog komt het water dan te staan? Vul je postcode in op de app Overstroom ik? en je komt erachter. Je krijgt ook informatie en tips. Zo betekent een overstroming van 3 meter in Den Haag dat er geen water, elektriciteit, gas, toilet en internet zijn. Vluchten wordt vanwege de grote drukte op de wegen afgeraden. De app geeft ook aan hoe groot de kans is dat er een overstroming plaatsvindt.
Te downloaden op je iOS- of Android-telefoon en te zien via overstroomik.nl

6. Lesbrieven Maasvlakte 2
Er zijn 40 lesbrieven voor basis- en voortgezet onderwijs over Maasvlakte 2. Voor de bovenbouw basisonderwijs zijn er lesbrieven over duurzaam bouwen, dijken bouwen en bebouwing op Maasvlakte 2. Voor de bovenbouw vmbo zijn er lesbrieven over archeologie. Het lesmateriaal is ook gemaakt voor het digibord. Leuk extraatje is de interactieve kaart van de haven Rotterdam.
Maasvlakte2.com > onderwijs en studiebezoek > Maasvlakte 2 in de klas

 

Oud swf-format
Let op: een aantal animaties waarnaar we verwijzen, is nog gemaakt in het ‘oude’ Shockwave-format. Deze filmpjes met de extensie .swf zijn niet in alle browsers makkelijk te openen. In Google Chrome lukt het bijvoorbeeld niet tenzij je hiervoor een extensie installeert. Een eenvoudiger oplossing is de swf-bestanden te openen in Microsoft Explorer of Microsoft Edge.