Lelystad Airport: Beslissingen op macroniveau versus belangen op microniveau

10 april 2018
Auteurs:
Stefan de Nijs
student Geo-communicatie, Universiteit Utrecht
Nederland
Kennis
verkeersbord hond
FOTO: EFE KURNAZ/UNSPLASH

Onlangs kwam er goed nieuws voor de inwoners van Lemmer, Zwolle en misschien wel Ede. Minister van Nieuwenhuizen (infrastructuur) heeft besloten om de tijdelijke vliegroutes aan te passen zodat woonwijken worden ontzien. Daarbij stelt Van Nieuwenhuizen dat vliegtuigen sneller moeten kunnen klimmen, zodat de geluidsoverlast in algemene zin wordt beperkt. Of de nieuwe routes positief zijn voor omwonenden is nog maar de vraag.

 

Het vertrouwen in de overheid is bij de burger ver te zoeken wanneer het op informeren aankomt. Burgers uiten hun twijfels over de manier van informatieverzameling. De getekende contouren in het Milieu Effecten Rapport (MER) gaan uit van jaargemiddelde waarden. Hierdoor worden pieken in het geluidsniveau ‘uitgesmeerd’ over de tijd. Volgens burgers zou het beter zijn om te kijken naar het maximale geluidsniveau. Het maximale geluidsniveau wordt behaald wanneer het vliegtuig net boven de persoon is geweest. Het duurt namelijk even voordat het geluid dat het vliegtuig maakt de persoon heeft bereikt.

Actiecomité HoogOverijssel ziet nog meer fouten in de gepresenteerde data door het ministerie van I&M. Uit de berekeningen van het ministerie blijkt dat inwoners van Zwolle geen hinder gaan ondervinden van het vliegveld, maar inwoners van Ens wel (zie figuur 1). Dit is opmerkelijk, want de vliegtuigen vliegen op dezelfde  hoogte boven beide plaatsen. Demissionair staatssecretaris Sharon Dijksma erkent dat er fouten zijn gemaakt in de berekeningen. In de invoergegevens zaten fouten waardoor de uitkomsten niet kloppen. De staatssecretaris gaat de foute berekeningen herstellen en kijken wat de gevolgen zijn voor de uitkomsten.

Figuur 1. De berekende geluidscontouren volgens het MER (MER, 2017).

Samen met actiecomité HoogOverijssel doen burgers voorstellen aan het ministerie van I&M. Eén van die voorstellen is de verhoging van de aanvliegroutes over Overijssel van 1.800 meter naar 2.700 meter (zie figuur 2). Hierdoor zouden vliegtuigen met een relatief stille glijvlucht kunnen dalen. Het probleem van dit voorstel is dat het luchtruim gereserveerd is voor Schiphol. Het actiecomité voelt zich niet serieus genomen door de politiek. Daarnaast hebben zij ook het idee dat alles moet wijken voor Schiphol. De hinder daarvan ervaren burgers in het oosten van het land.

Figuur 2. Voorstel aanvliegroutes

Overheid in reactie

Het ministerie van I&M en het actiecomité hebben inmiddels afspraken gemaakt over de communicatie. De staatssecretaris heeft in gesprekken aangegeven dat ze de communicatie met de gebieden onder de aan- en uitvliegroute wil intensiveren. Regiobestuurders zullen betrokken moeten worden in het vervolgproces. Hoogleraar planologie Spit denkt dat die strategie niet gaat werken. Beslissingen op macroniveau zullen altijd reacties op microniveau oproepen. ‘Voor de burger gaat het om gelijk krijgen, niet om gehoord te worden. Wanneer je ze niet  in het gelijk stelt zullen ze alleen maar bozer worden’.

De overheid zou burgers beter moeten informeren over de minimale ruimte in de lucht om draagvlak te creëren bij de planning. Want wij Nederlanders zijn in staat zijn om nieuw land te maken wanneer het land vol dreigt te raken. Jammer genoeg zijn wij niet in staat om extra lucht te maken wanneer het luchtruim al tjokvol is.

Rotterdam/The Hague Airport: ‘Zo dus niet’

Veel burgers klagen over de planning van Lelystad Airport. Maar hoe gaat dat bij andere vliegvelden in Nederland? Rotterdam/ The Hague Airport (RTHA) is vergelijkbaar met Lelystad Airport. Momenteel handelt het 21.500 vluchten per jaar af. Ook deze luchthaven moet rekening houden met Schiphol en is hierdoor beperkt in het bepalen van de route. RTHA heeft al enige ervaring met klachten over geluidsoverlast.

Geluidsoverlast van het vliegveld is de belangrijkste bron van overlast in de omgeving. ‘Slaapverstoring’, ‘moeilijk verstaanbaar in huis’ en ‘irritant geluid’ worden als belangrijkste effecten genoemd. RTHA krijgt hierdoor dagelijks klachten binnen van omwonenden. Daarnaast is bekend dat een groep omwonenden geen melding meer maakt, omdat er geen vertrouwen meer is dat dit leidt tot verandering. Het wantrouwen in RTHA wordt nogmaals versterkt door de gebruikte methodiek voor het meten van geluidsoverlast. De gepresenteerde jaargemiddelde geluidsbelasting komt niet overeen bij de hinder die de omwonenden ervaren. Zij ervaren vooral de piekbelasting. Ook de communicatie met en over RTHA wordt als onvoldoende beschouwd. De Commissie Milieuhygiëne Luchtvaartterrein Rotterdam (CMLR) heeft in 2008 onderzoek gedaan naar de communicatie tussen omwonenden en RTHA. Uit dit onderzoek blijkt dat informatie, communicatie, invloed en medezeggenschap hinderbeleving kunnen beïnvloeden, ook bij gelijk geluidsbelasting.