Wetenschap: Geografie op de universiteit
In 1873, oprichtingsjaar van het KNAG, waren er geen universitair opgeleide geografen in Nederland. Die kwamen er pas nadat in 1877 C.M. Kan, leraar op een hbs in Utrecht en medeoprichter en secretaris van het KNAG, in Amsterdam werd benoemd tot hoogleraar geografie, na lobbywerk van het genootschap. In 1908 kreeg ook de universiteit in Utrecht professoren in de sociale en fysische geografie. Het waren aanvankelijk bijvakken; pas in 1922 werden ze volwaardige universitaire opleidingen in Amsterdam en Utrecht. Na de Tweede Wereldoorlog kwamen er ook geografische leerstoelen in Groningen, Nijmegen en aan de Vrije Universiteit in Amsterdam (tot 1986).
Wie nu bladert door oude studiegidsen, zal opvallen hoe amateuristisch de opleidingen destijds waren. Ze bestonden uit vakken die als los zand aan elkaar hingen; docenten konden hun eigen gang gaan. De begeleiding van studenten was bescheiden, de leerstof niet zozeer moeilijk als wel omvangrijk. Menig student bezweek onder de dikke boeken. De afgelopen decennia zijn de opleidingen echter sterk geprofessionaliseerd. Zo kwamen er leerdoelen, toetsmatrixen en docentbeoordelingen. Hoe die omslag verliep, valt in dit deel te lezen.
Ook het academisch onderzoek is danig veranderd. Voorheen een ondergeschoven kindje, tegenwoordig professioneel georganiseerd en beoefend in internationale en multi- dan wel interdisplinaire netwerken. Dat er ook inhoudelijk en methodologisch veel veranderd is in de sociale en fysische geografie, spreekt voor zich. De artikelen in dit deel geven er een beeld van.
Ben de Pater en Leo Paul
<<einde document>>