Wielen in Nederland

Wielen zijn opvallende, vaak ronde, ‘vijvers’, die mooi tegen een dijk aanliggen. Ze zijn ontstaan door een dijkdoorbraak of door opzettelijke vernieling van de dijk. Het naar binnen kolkende water heeft daar een diepe kuil gemaakt. Na het herstel van de dijk vormen ze blijvende herinneringen aan de doorbraken.

Over wielen is nooit veel gepubliceerd. Misschien omdat ze tussen aardkundige en cultuurhistorische waarden in liggen? Je zou ook kunnen zeggen: tussen fysische en sociale geografie. Aardkundige waarden zijn door natuurkrachten ontstaan, bijvoorbeeld door water, ijs of wind. Denk aan duinen en keileembulten. Bij cultuurhistorische waarden heeft de mens er de hand in gehad. Zoals een terp en een eendenkooi. Een wiel heeft van allebei wat. Het gaat om een inbreuk van de natuur in een door de mens geschapen situatie, namelijk een dijk, kade of verhoogde weg. Bij de beschrijving van aardkundige waarden kunnen wielen dus worden overgeslagen, maar bij de beschrijving van de cultuurhistorische kennelijk ook.