Onderwaterdelta in de polder

Als je vanuit het midden van Nederland richting het noordoosten reist, ligt het voor de hand om per auto de A27 te nemen. Voordat deze snelweg er was, volgde je de Zuiderzeestraatweg. Met de trein kies je het traject Amersfoort-Zwolle. Deze spoorlijn is onderdeel van de voormalige Centraalspoorweg van Utrecht naar Kampen. Iets ten noordwesten van Kampen stroomde de IJssel tot 1932 in de Zuiderzee. De reis over land is dus sterk verweven met de voormalige binnenzee. Daarom wil ik de koers in die richting verleggen.

Bij Ramspol zien we vanaf de hoge brug de ‘zee’ opdoemen als een vlakke, regelmatig verkavelde IJsselmeerpolder. Aardkundig lijkt het allemaal meer van hetzelfde en wordt het bij werelderfgoed Schokland pas weer een beetje spannend. Qua reliëf is er slechts sprake van hoogteverschillen tussen de 25 en 50 cm; nog geen kniehoogte dus. Verder zien we rationeel aangelegde percelen, een kassengebied in ontwikkeling en het kleine Ens, waar de Commerciële Vereniging Ens er alles aan doet om het dorp in de toekomst leefbaar te houden. Voor de fysisch geograaf lijkt er weinig te beleven. Toch is juist het gebied tussen Ramspol en Ens een schoolvoorbeeld waar de (historische) topografische kaart, hoogtekaart en bodemkaart hetzelfde patroon laten zien van een onderwaterdelta.

Eigenlijk is Ens in de Noordoostpolder dus de uiterste grens van de IJssel. Is het een idee om het oorspronkelijke Ens op Schokland zijn unieke naam terug te geven en Ens in de Noordoospolder IJsselend te noemen? IJsselmonde bestaat immers al.