Op grote schaal illegale irrigatie in Spanje

Dankzij irrigatie moderniseerde de Spaanse landbouw en groeide de export, vooral van groenten en fruit. De keerzijde is de illegale winning en overexploitatie van grondwater.

In bomen klimmen, door de modder banjeren en sleetje rijden van een steile helling – al spelend leer je risico’s in te schatten en te ontdekken waar je grenzen liggen. Maar in de praktijk wordt het vrije, en daarmee soms risicovolle, buiten spelen van kinderen steeds meer aan banden gelegd.

In 2021 gaf Rusland aan ruim 667.000 buitenlanders het Russische staatsburgerschap. In 2019 tekende president Poetin al een besluit om het voor inwoners van de onlangs zelfverklaarde en door Rusland erkende onafhankelijke 'volksrepublieken' Donetsk en Loehansk makkelijker te maken een Russisch paspoort te krijgen. Een tactiek die Rusland al langer gebruikt.

Wist je dat oceaanstromingen van grote invloed zijn op ons weer en klimaat, en daarmee op onze manier van leven? In ons geval, in Nederland, specifiek de Golfstroom. Zij brengt ons de relatief warme winters en redelijk wat neerslag, ons typische Nederlandse weer dus. Vroegere ijstijden hebben invloed gehad op deze stroom, huidige klimaatopwarming kan dat ook hebben. Fysisch geograaf Anke van der Geest legt uit hoe dat komt.

In 2021 was het 600 jaar geleden dat de Sint-Elisabethsvloed een groot deel van Holland onder water zette. In de publicaties die deze ramp herdenken, kreeg de enig bekende kaart van vóór de overstroming geen of nauwelijks aandacht. De kaart levert geen nieuwe gegevens over de Grote Waard, die uiteindelijk verloren ging, maar geeft inzicht in het cartografisch denken van die tijd.

Interview met Lotte Jensen, hoogleraar literatuur- en cultuurgeschiedenis

Afgelopen jaar werd de Sint-Elisabethsvloed uitgebreid herdacht. Het is een iconische ramp in de Nederlandse geschiedenis, nu zes eeuwen geleden. Lotte Jensen schreef daarover samen met anderen het boek De grote en vreeselike vloed. De Sint-Elisabethsvloed 1421-2021. Zij leidt het NWO-onderzoeksproject Dealing with disasters. Daarin bestudeert ze de rol van rampen in de vorming van lokale en nationale identiteiten, en welke lessen we kunnen trekken uit rampen in het verleden.

Landen op Saba is doodeng. Eerst zie je het eiland als een massieve bergmassa op je af komen. Als we de grond raken, schreeuwt de copiloot ‘Remmen’ en aan het eind van de landingsbaan staat het toestel dwars op de richting stil. Voor ons gaapt een klifrand, met beneden de woeste zee.

een oplossing voor regionale ongelijkheid?

In de Volkskrant en een uitgebreider artikel op Geografie.nl stelden Evert Meijers en Ton van Rietbergen de regionale ongelijkheid tussen de Randstedelijke kern en de landelijke periferie aan de kaak. Zij bepleiten een nieuwe vorm van spreidingsbeleid. In de jaren 1960-1980 was spreiding van de rijksdiensten de oplossing vanuit de overheid. Wat zijn belangrijke lessen voor succesvol beleid in de toekomst?

Suriname, Guyana, Frans Guiana, er zijn toch maar drie Guiana’s? Bedenk dan dat Brazilië, Venezuela en Colombia ook een deel van het Guianaschild omvatten en je ontdekt dat er in de 19e eeuw nóg een stukje Guiana bestond: Counani. Het omvatte ongeveer de huidige Braziliaanse deelstaat Amapá, ten oosten van Frans Guiana.

Het landschap verandert in sneltreinvaart onder invloed van de energietransitie maar vooral ons welvaartssysteem, waarin marktpartijen sinds de jaren 90 welhaast de vrije hand hebben gekregen. Dat kan beter.