De spectaculaire ontwikkeling van de Spaanse economie vanaf de jaren 80 leunde zwaar op de bouw- en toeristensector. De wereldwijde financiële crisis heeft Spanje ongenadig hard getroffen. Het land zit met ruim een miljoen leegstaande woningen, vooral langs de kust, en een landelijke werkeloosheid van 21,3 procent. Het economisch roer moet om.

Valencia-stad realiseerde hypermoderne ontwikkelingsprojecten. Maar de regio Valencia tekent voor een belangrijke planologische innovatie. Het ‘Valenciaans model’ brengt vaart in de ontwikkeling van bedrijventerreinen en woningbouwlocaties, en voorkomt dat overheden opdraaien voor investeringen in publieke voorzieningen, en alleen grondeigenaren daarvan profiteren.

De kernconcepten die Liz Taylor schetst in deze Geografie bieden allerlei aanknopingspunten voor het Nederlandse aardrijkskundeonderwijs. Ze stellen docenten in staat om meer dan nu regisseur van het eigen onderwijs te worden en stimuleren het geografisch denken.

Lang was Spanje een autoritaire staat waar andere landen in het openbaar liever niet mee te maken hadden. Met de toetreding tot de EG in 1986 kwam daar een eind aan en Spanje ontwikkelde zich tot een gewichtig lid van de EU. De crisis van de afgelopen jaren doet het eerdere succesverhaal echter verbleken.

Achter de façade van een schijnbaar ingeslapen landbouwgemeenschap blijkt de Noord-Spaanse Rioja Alavesa een paradijs voor de breed geïnteresseerde geograaf. Zeker als hij van een goed glas wijn houdt.

Wie over de Plazuela de la Puente in Madrid loopt, treft daar vaak groepjes migranten aan. Ze hopen op een klus van aannemers die hier voordelige arbeidskrachten komen ronselen. De meesten zijn in 2000-2007 gearriveerd. Arbeiders waren toen niet aan te slepen en veel migranten waren vóór hun komst al zeker van werk. Nu zit een groot deel al maanden zonder.

Een strijd die gevoerd wordt met landkaarten; voer voor geografen zou je zeggen. Sinds jaar en dag spelen cartografische afbeeldingen van Baskenland een rol in een conflict dat voortleeft. De angst en haat zijn inmiddels onderdeel van de lokale cultuur.

Geologie van het Iberisch Schiereiland

In A Jangada De Pedra (Het stenen vlot) uit 1986 van José Saramago breekt het Iberische Schiereiland door aardbevingen los van Europa. Onzinnig? Ja. Toch zijn Spanje en Portugal wel degelijk een ‘stenen vlot’ geweest in het geologische verleden. Al was Spanje nog niet zoals we het nu kennen; Torremolinos maakte geen deel uit van het continent. Een interessante plek om te bestuderen hoe plaatbewegingen dit microcontinent vormgaven en nog steeds nu en dan opschudden, getuige de laatste schokken op 11 mei.

Over Baskenland is veel geschreven – vaak over nationalisme, separatisme en terrorisme. Ook over het Guggenheim Museum in Bilbao is veel gepubliceerd – meestal over de revitalisering van de stad en het Guggenheimeffect. De twee fenomenen hebben echter veel met elkaar te maken.