Het noordelijke deel van de in totaal 2,1 miljoen vierkante kilometer die de Amerikanen in 1803 kochten van Frankrijk, de zogeheten Louisiana Purchase (zie Geografie september 2019), werd allang bewoond door verspreide groepen inheemse volken, in totaal zo’n 600.000 mensen. Zij waren goeddeels onkundig van de koloniale transactie en leefden hun levens zoals altijd. Maar niet voor lang: spoedig zouden de Sioux (tegenwoordig Lakota), Cheyenne, Crow en vele andere stammen overspoeld worden door ‘Amerika’.

Vroeger rookte iedereen. Nou ja, bijna iedereen. In 1970 rookte driekwart van de mannen en vier op de tien vrouwen. Mijn vader stak in die tijd de ene sigaret met de andere aan en wist er per dag twee pakjes Camel zonder filter doorheen te jagen. Die sigaretten kocht hij per slof (tien pakjes) bij de sigarenboer bij ons om de hoek op de Van Hogendorplaan in Vlaardingen. En wij rookten gezellig mee, thuis en in de auto. Nog los van het opgroeien in het door de chemische dampen van Pernis bewalmde Vlaardingen van die tijd, zal dat meeroken niet bepaald bevorderlijk zijn geweest voor onze levensverwachting. Nou goed, we gaan het zien. Mijn vader is in elk geval niet echt oud geworden.

• Rietbergen, T. van. Globalisering: ramp of redding? Een speurtocht naar de oorzaken van milieuproblemen en ongelijkheid.
• Farrier, D. Voetafdrukken. Op zoek naar fossielen van de toekomst.
• Hajer, M., Pelzer, P. e.a. Neighbourhoods for the Future. A Plea for a Social and Ecological Urbanism.
• Nijenhuis, C. Waddenwolf. De opzienbarende geschiedenis van een jonkheer die de Waddenzee wilde droogleggen.

Watermanagement en duurzame ontwikkelingsdoelen

De verandering van het klimaat doet veel met rivier- en deltagebieden en hun bewoners: overstromingen, vervuiling en andere bedreigingen. Een toegankelijke interactieve tool van het Planbureau van de Leefomgeving (PBL) helpt deltagebieden en hun rivieren beter te begrijpen. Met deze tool onderzoek je zelf hoe we deze gebieden op een duurzame manier veiliger en leefbaarder kunnen houden voor toekomstige generaties.

Online slumtour Kibera

Struinen door de grootste sloppenwijk van Nairobi met een gids die ingaat op vragen van je leerlingen. Dát is nog eens indringend. Corona is nu de grote spelbreker en misschien zet je ook vraagtekens bij zo’n westerse invasie. Maar online kan het wél en als de klas open, niet vooringenomen vragen stelt, vermijd je de clichébeelden en verruim je echt hun blikveld.  

Klimaatverandering is van alle tijden, maar de versnelde opwarming van de aarde door enorme uitstoot van broeikasgassen heeft gevaarlijke gevolgen. Hoog tijd om daar wat aan te doen, vinden velen. Naomi Klein schreef met hulp van Rebecca Stefoff daartoe onlangs Hoe je ALLES kunt veranderen met als ondertitel De onmisbare gids voor jonge klimaatactivisten. Een interessant boek voor tieners over klimaatverandering dat sterk leunt op eerder werk van Klein over globalisering en milieu. Een must-read: helder, intrigerend en praktisch.

Volgens de Nationale Omgevingsvisie van minister Ollongren moeten er tot 2030 in Nederland een miljoen woningen bij komen. Zonder verdichting kan dat niet. Is dit wel te combineren met leefbaarheid? Amsterdam ziet volop mogelijkheden.

Ik woon in een zogeheten ‘jaren 30-wijk’, de Vruchtenbuurt in Den Haag. Als je oppervlakkig kijkt, zie je daar vooral eengezinswoningen met een erker, een tuin en oranjerode dakpannen. Een brave, rustige en afgaand op de idiote vraagprijzen populaire woonbuurt. Gewild, maar niet wild. Zelfs een beetje saai.

Langs de oostrand van Nederland weet je soms niet of je per ongeluk de grens al bent overgestoken. Babberich, Belfeld, Kotten en Bruchterveld zijn maar een paar voorbeelden van namen die je doen denken dat je in Duitsland bent. Een ander mooi voorbeeld is Siebengewald, verstopt achter de Maasduinen in het noorden van Limburg. Van oorsprong onderdeel van Gelre maar sinds het einde van de middeleeuwen behorend tot het graafschap Kleve. Door uitruil van land na de Franse Tijd (1817) is Siebengewald definitief onderdeel geworden van Nederland. Mijn verhaal gaat echter over een oud, aanpalend buurtschap dat elke fysisch geograaf wel kent, maar dat niet meer terug te vinden is op de kaart. Een straatnaam in het dorp Siebengewald is enkel wat rest.

• Kraak, M-J. & Ormeling, F.J. Cartography. Visualisation of Geospatial Data. Fourth Edition. 
• Delphine, D. Perceiving the Giant. Bringing Back People into Megaprojects: the Case of Indonesian Development Practice. 
• Journal of European Landscapes. Amsterdam University Press, open access. Domosh, M., Heffernan, M., & Withers, Ch.W.J. (Eds.). The Sage Handbook of Historical Geography. 
• Woud, A. van der. Het landschap, de mensen. Nederland 1850-1940. 
• Hakkenes, E. Gas. Het verhaal van een Nederlandse bodemschat. 
• Gowricharn, R. Miskend verleden. Hindostaanse boeren in Suriname 1880-1980.