Het onderwerp ‘voorzieningen’ biedt allerlei mogelijkheden om leerlingen onderzoek te laten doen en daarbij GIS te gebruiken. Zo doen ze vaardigheden op in onderzoek, geografisch denken en werken met ICT. Om te beginnen: twee veldwerkopdrachten met GIS.
Het karteren van winkels en analyseren van de kaarten zoals in de veldwerkopdrachten op biedt interessante inzichten, maar levert ook vragen op. Om die te beantwoorden moet je verder inzoomen en bijvoorbeeld kijken naar de herkomst en kenmerken van de bezoekers. Daarom hier twee verdiepende opdrachten.
Tjeerd Roosjen van het Baudartius College in Zutphen voert ieder jaar een uitgebreide praktische opdracht uit met zijn bovenbouwklas rond de centrale vraag: Welke factoren verklaren de verschillen in grootte van verzorgingsgebieden? Hij gebruikt daarbij Excel en QGIS.
Het gebruik van Geo-ICT in de klas neemt toe, geholpen door snellere computers en internetverbindingen op school, en een groeiend aanbod van (gratis) applicaties en lesmaterialen. GIS is nu ook beter ingebed in de nieuwe curricula voor havo en vwo. Aardrijkskundeonderwijs met GIS draagt zo bij aan de digitale geletterdheid van jongeren én de verwerving van ‘krachtige kennis’.
Patronen beschrijven en verbanden tussen kenmerken van een gebied herkennen zijn belangrijke kaartvaardigheden. GIS biedt veel mogelijkheden om dit te trainen. Maar hoe zorg je dat leerlingen in de overvloed aan kaartmateriaal systematisch kennis verwerven over het hele vraagstuk met alle relaties?
De allerarmste mensen in ontwikkelingslanden worden over het algemeen niet bereikt door ontwikkelingsinterventies en vallen buiten de samenleving. Promotieonderzoek naar deze ‘buitengesloten’ mensen in Bangladesh, Benin en Ethiopië leverde inzicht in waarom deze mensen eigenlijk worden buitengesloten. Zo werd duidelijk dat hier verschillende verklaringen voor zijn en dat een one size fits all-aanpak niet aan slaat.
Hoogopgeleiden verhuizen in hun leven veel vaker dan mensen zonder hbo- of wo-diploma. Hun verhuispatronen vanwege studiefaciliteiten en carrièremogelijkheden hebben geleid tot een toegenomen concentratie van kenniskapitaal in de Randstad en enkele universiteitssteden daarbuiten.
Hoe om te gaan met de stijgende zeespiegel en een veranderend klimaat? Terugtrekken wordt vaak gezien als ‘de strijd opgeven’. Retreat = defeat. Toch groeit de aandacht daarvoor. In sommige gebieden is het al aan de orde, maar worstelt men met weerstanden. Nederland kan daarvan leren.
De lobbyende bewoners in Oakwood Beach bleken niet de archetypische New Yorkers uit burgemeester Bloombergs speech die het waterfront niet konden of wilden verlaten. Zij wisten economische, sociale en politieke weerstanden te overwinnen.
Veel gemeenten vragen zich af of stedenbanden nog wel van deze tijd zijn. Toch zijn er argumenten om te blijven investeren in jumelages. Dat geldt zeker in de Euregio, waar partnergemeenten van elkaar kunnen leren, bijvoorbeeld in de omgang met vergrijzing of energietransitie.