De Amerikaanse publicist Robert D. Kaplan heeft een nieuwe bestseller, De wraak van de geografie, waarin hij het belang van geografie voor de internationale politiek uit de doeken doet. Zijn roep om meer aandacht voor geografie is echter erg eenzijdig en een miskenning van alles waar ons vak voor staat.

Aangemoedigd door de Britse belofte van een referendum klinken ook in Nederland stemmen dat het volk nu hoort te beslissen over verdere medewerking aan een federale Europese Unie. De federatie is het schrikbeeld, het eigen volk de granieten werkelijkheid. Een Europees demos (volk) zou een utopie zijn. Maar is dat wel zo?

Terwijl het politieke debat in elke lidstaat erg nationaal blijft, moeten Europese politici steeds meer op twee borden tegelijk schaken.

De beslissingen van het Nobelcomité zijn nogal eens omstreden. Zo ook afgelopen najaar toen het comité de Nobelprijs voor de vrede toekende aan de Europese Unie. De EU kreeg de prijs voor haar rol in de verandering van Europa in zestig jaar van een continent van oorlog in een continent van vrede.

De Europese Unie beleeft niet alleen een economische en financiële crisis. Ook politiek verkeert de EU in zwaar weer. Het laatste jaar zijn zeker negen nationale regeringen vervangen. De stem van de middenklasse is steeds moeilijker te winnen vanwege de toenemende onzekerheden en het gevoel van sociale demotie.

Strategische partnerschappen blijven ongrijpbaar doel

De EU doet haar best ‘strategische partnerschappen’ aan te gaan met de nieuw opkomende economische en geopolitieke machten in de wereld. Vooralsnog zonder veel succes.

Op hoogtijdagen staan in Brussel de prominenten in de schijnwerpers. Maar achter de schermen houden Europese beleidsmakers het wiel draaiend. Zij vormen een moeilijk te doorgronden geheel – woorden als ‘beleidsapparaat’ en ‘machinekamer’ suggereren wellicht nog iets te veel coherentie – maar zonder hun inzet loopt de boel geheid vast.

Midden in het euronoodweer gaat het financiële toezicht in de Europese Unie stevig op de schop. Eén onderdeel betreft de accountantscontroles, waarbij vier grote kantoren de markt al te zeer domineren en belangenverstrengeling op de loer ligt.

Een Romeinse uitloper van het Griekse drama

De Italiaanse premier vindt zijn land een ‘Paese di merda’, zo kon deze zomer de hele wereld hem horen zeggen op een uitgelekte telefonische opname van de Italiaanse justitie. Berlusconi zet zich desondanks in voor drastische bezuinigingsmaatregelen die de fi nanciële en economische situatie van Italië moeten verbeteren. Maar het gaat niet van een leien dakje.

Ieder voor zich en Europa voor ons allen!

De recente uitbraak van een E.coli-epidemie rond Hamburg was bijzonder leerzaam voor EU-watchers. De volksgezondheid werd bedreigd, de markt voor verdachte groentesoorten verstoord. Staatssecretaris Bleker van Landbouw ging in Brussel lobbyen voor compensatie van de gedupeerde Nederlandse komkommerkwekers. Terwijl de Nederlandse regering toch pleit voor meer nationale zelfredzaamheid. In zo’n crisis is de rol van de EU echter substantieel.